Józef Szermentowski (1833–1876) i Franciszek Kostrzewski (1826–1911) to przedstawiciele polskiego realizmu II połowy XIX wieku. Kształcili się w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych i należeli do „cyganerii” malarskiej, skupionej wokół Marcina Olszyńskiego – fotografa, malarza, rysownika i publicysty.
Artyści byli związani z regionem świętokrzyskim, obaj przebywali w Kielcach na zaproszenie Tomasza Zielińskiego – kolekcjonera i mecenasa młodych artystów. Tworzyli pejzaże, sceny rodzajowe i ilustracje, przedstawiali różne warstwy społeczne.
Po ukończeniu studiów Kostrzewski w 1856 roku udał się w podróż artystyczną na zachód Europy, do Drezna, Wiednia, Brukseli i Paryża. Po powrocie zajmował się głównie ilustracją i satyrą, stopniowo odchodząc od malarstwa. Szermentowski natomiast wyjechał na stypendium do Paryża w 1860 roku, do Fonteinebleau i Marlotte, gdzie przyjął od barbizończyków naturalistyczny sposób przedstawiania przyrody. Chociaż artysta osiadł na obczyźnie, w jego twórczości wciąż obecny był polski krajobraz.
Na wystawie zgromadzono ponad 200 dzieł ze zbiorów muzeów polskich, bibliotek i od właścicieli prywatnych.