M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Komisja Rabiniczna ds. cmentarzy oznaczyła w Chrobrzu miejsce wiecznego spoczynku kilkudziesięciu kobiet, dzieci i mężczyzn pochodzenia żydowskiego, którzy zostali zamordowani przez Niemców podczas II wojny światowej. – To nie jedyne miejsce na terenie gminy Złota uznawane jako miejsce kaźni, ale jedno z pierwszych, które w końcu doczekało się upamiętnienia – tłumaczy Paweł Bochniak, regionalista i jeden z inicjatorów jego oznaczenia.
Jak przypomniał, na terenie gminy od 2015 roku prowadzone były badania mające na celu zlokalizowanie terenów wskazanych przez świadków, jako miejsca masowych grobów zamordowanych Żydów. Jeden z nich znajduje się w okolicach obecnych ruin po chroberskiej gorzelni, gdzie spoczywa blisko 50 kobiet, dzieci i mężczyzn wyznania mojżeszowego, którzy zostali rozstrzelani przez Niemców w 1943 roku.
– Dużą część zamordowanych stanowiły dzieci, rozstrzelane na oczach grupy mieszkańców Chrobrza, dlatego to tragiczne zdarzenie pozostawiło trwały ślad wśród lokalnej społeczności. Mimo, że nie mówiło się głośno o tym wydarzeniu, to w przekazach ustnych, rodzinnych pamięć o nim przetrwała do dzisiejszych czasów – powiedział Paweł Bochniak.
Przed wojną społeczność żydowska stanowiła znaczną część mieszkańców powiatu pińczowskiego i samej gminy Chroberz, gdzie Żydzi osiedlali się dzięki wsparciu i aprobacie margrabiego Aleksandra Wielopolskiego. Po wybuchu II wojny światowej, większość z nich trafiła do przejściowego getta w Chrobrzu. Mieszkali w nim także uciekinierzy z różnych części kraju, którzy liczyli, że na wsi represje okupanta będą zdecydowanie łagodniejsze. W 1942 Żydzi z Chrobrza zostali wywiezieni do Pińczowa, a następnie do Treblinki. Części z nich, przed wywózką udało się schronić w ziemiankach na terenie chroberskich lasów. Zostali zdemaskowaniu we wrześniu 1943 roku i osadzeni na krótko w więzieniu, a następnie rozstrzelani.
– Razem z moim bratem i mieszkańcami Chrobrza próbuję odkrywać historię naszej miejscowości, by takie tragiczne wydarzenia nie zatarły się w ludzkiej pamięci. Jednym z tematów, który postanowiłem poruszyć jest właśnie historia żydowskiej społeczności, która żyła obok nas, funkcjonowała przez wiele lat i nagle zniknęła z powierzchni ziemi. Chciałem o nich przypomnieć – podkreślił regionalista z Chrobrza.
W miejscu masowego mordu Żydów w Chrobrzu komisja rabiniczna postawiła drewnianą tablicę z napisem: „Tu spoczywają błogosławionej pamięci Żydzi zamordowani w czasach zagłady”.
Więcej o historii i losie chroberskich Żydów możemy przeczytać w serwisie chroberz.info.
