M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Choroby cywilizacyjne, to jeden z największych problemów zdrowotnych państw wysoko rozwiniętych i krajów szybko rozwijających się, w tym Polski. Czy i jak można im zapobiegać? O tym rozmawiamy z dr n. med. Jarosławem Kossakiem, kardiologiem.
– Które z chorób możemy zaliczyć do chorób cywilizacyjnych?
Choroby cywilizacyjne są definiowane jako globalnie występujące, powszechne choroby, do których wystąpienia lub rozprzestrzenienia przyczynił się postęp współczesnej cywilizacji. Z tego też powodu zamiennie używa się nazwy „choroby XXI wieku”.
Tych chorób jest wiele i ciągle niestety ich przybywa. To nadciśnienie tętnicze, choroba wieńcowa, zawał serca, cukrzyca, nadwaga, otyłość, nowotwory, alergie, cukrzyca i zaburzenia psychiczne.
– Które zjawiska mają decydujący wpływ na wzrost zachorowań na choroby cywilizacyjne?
Z pewnością postęp technologiczny i negatywne skutki zanieczyszczenia środowiska naturalnego, coraz bardziej odczuwalne dla zwykłego człowieka. To są jednak czynniki od nas niezależne. Ale są i takie, na które mamy wpływ. Rozwojowi chorób cywilizacyjnych sprzyja siedzący tryb życia, całkowity brak aktywności fizycznej, ograniczenie ćwiczeń do minimum, dieta bogata w produkty wysokotłuszczowe i zawierająca zbyt dużą ilość cukrów, palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu i stres.
– Zachorowanie na jedną z chorób cywilizacyjnych znacznie podnosi ryzyko zachorowania na następną. Tak tworzy się błędne koło.
Niestety tak. Przykład otyłości dokładnie pokazuje tworzenie się tych współzależności. Otyłość prowadzi do nadciśnienia, które samo w sobie jest już chorobą XXI wieku, ale także jedną z przyczyn miażdżycy i choroby wieńcowej. Jednocześnie nadwaga prowadzi do cukrzycy typu 2. Zaburzenia lipidowe i uszkodzenie śródbłonka naczyń towarzyszące otyłości dalej pogarszają przebieg chorób układu sercowo – naczyniowego. Wysoki poziom cholesterolu napędza machinę miażdżycowych zmian tętnic powodując dolegliwości sercowe. Nadciśnienie pogarsza miażdżycę, chorobę wieńcową, a ostatecznie może prowadzić do udaru lub zawału.
– Choroby cywilizacyjne to nie tylko powszechnie występujące schorzenia. To także przyczyny większości zgonów.
Tak, niestety choroby XXI wieku są przyczyną ponad 80% wszystkich zgonów. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. O ile, tak jak mówiłem wcześniej, nie mamy bezpośredniego wpływu na postęp technologiczny, tak palenie papierosów możemy sami wyeliminować. Także możemy się starać ograniczyć stres, zdrowo się odżywiać, czy zadbać o swoją kondycję fizyczną. Codziennie powinniśmy przynajmniej przez pół godziny uprawiać jakiś sport, np. pływać, biegać, jeździć na rowerze, czy nawet spacerować. Tylko systematyczne i długofalowe dbanie o zdrowie, które ma swój początek już w okresie dzieciństwa, może przynieść długotrwały oczekiwany efekt.
