Około 7 tysięcy przedmiotów datowanych od XV do XVIII wieku, kilka pochówków i nowa wiedza o kościele św. Ducha i szpitalu to efekt najnowszych badań archeologów w Szydłowie. Są to pierwsze prace archeologiczne na terenie ruin obiektu, który kiedyś znajdował się poza murami miejskimi.

Czytaj również

Walczyli o Złotą Ostrogę Jagiellonów

2025-07-06

07.07.2024. Szydłów. Zamek w Szydłowie. Turniej Rycerski o Złote Ostrogi Jagiellonów / Fot. Wiktor Taszłow - Radio Kielce

Rycerstwo zmagać się będzie w zamku w Szydłowie

2025-07-06

Objęto nimi prawie sto metrów kwadratowych na terenie kościoła i szpitala. Z przeprowadzonych badań wynika, że obiekt był rozbudowywany. Najstarsza część, czyli kościół i zakrystia pochodzą z połowy XVI wieku. Pierwotnie kościół był o około 4 metry krótszy. Wszystkie mury zachowały się w dość dobrym stanie i wiele mówią o tym miejscu przekonuje prowadzący prace archeolog Tomasz Olszacki.

Po powiększeniu kościoła nawa została przykryta sklepieniami. Wcześniej prawdopodobnie przykrywał ją płaski strop. Rozbudowa świątyni wiązała się też z powstaniem murowanego szpitala. Są to dwa długie skrzydła, rozciągające się w stronę północną i południową. Przed wejściem do kościoła dobudowano też kruchtę.

W XVIII wieku pojawiły się tam sklepienia i zachowane do dziś dwie kropielnice, po obu stronach głównego wejścia. Natomiast szpital był pierwotnie krótszy o jedno pomieszczenie. Powiększono go dopiero u schyłku XVIII wieku. Szpitalne pomieszczenia były ogrzewane piecami kaflowymi.
W ustaleniu jak wyglądała i rozwijała się budowla pomagają także znalezione przedmioty. Większość z nich pochodzi z XVII i XVIII wieku. Są wśród nich fragmenty urządzeń grzewczych, jak piece i kafle barokowe.

W miejscu starego śmietniska, które znajdowało się na opuszczonym terenie można też znaleźć tysiące fragmentów osiemnastowiecznej ceramiki. Są także monety z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego i późniejsze. Jednak najciekawsze są znaleziska związane ze szpitalnictwem dodaje Tomasz Olszacki. Przykładem są naczynia pokryte szkliwem, które mogły służyć podgrzewaniu do wysokich temperatur i mieszania substancji leczniczych. To bardzo rzadkie znaleziska, których funkcje można właściwie zinterpretować dzięki temu, że znajdują się właśnie w tym miejscu. XVII i XVIIII-wieczne szpitalnictwo należy rozumieć bardziej jak współczesne hospicjum. Przebywały tam głównie osoby ciężko chore i umierające.

We wnętrzu kościoła znaleziono też kilka pochówków. Są one datowane na przełom XVI i XVII wieku. Odkryte w nich tkaniny grobowe zostaną zbadane i poddane konserwacji.
Szydłów dostał unijną dotację na zabezpieczenie najcenniejszych zabytków. W planach jest m.in. zadaszenie ruin kościoła i szpitala św. Ducha. Mogłaby tam też powstać izba przybliżająca dawne szpitalnictwo, ze średniowiecznymi przyrządami lekarskimi. Cały kompleks św. Ducha w Szydłowie jest unikatowy w skali kraju. Takich obiektów zachowało się niewiele.

Na podstawie prowadzonych badań powstanie monografia archeologiczna dotycząca rozwoju Szydłowa od czasów przedkolacyjnych do XIX wieku.