Jacek Paluch, gastroenterolog ze Świętokrzyskiego Centrum Onkologii
– Wrzody żołądka to choroba bardzo dokuczliwa i bolesna. Statystyki podają, że co dziesiąty Polak będzie miał w ciągu swojego życia wrzody żołądka. Panie doktorze, a czym dokładnie one są?
To choroba spowodowana przez kwas, który wytwarzają nasze komórki. Ten kwas uszkadza błonę śluzową żołądka, powodując jej zniszczenie. W zależności od tego, jak bardzo nasilona jest produkcja tego kwasu, może wręcz powodować pękniecie, uszkodzenie, perforację ściany żołądka. Wówczas w żołądku następuje przerwanie jego ściany, zazwyczaj ma kształt lejka.
– Jakie są przyczyny wrzodów żołądka?
Ich sprawcą jest bakteria Helicobacter pylori, która jest zasiedlona w naszym żołądku. Występuje ona u 80% dorosłych Polaków, u 50% dzieci. I jest to bakteria, która występuje tylko u ludzi. Najczęściej zakażamy się nią w okresie dzieciństwa i ona uszkadza śluz, który osłania błonę żołądka. O tej bakterii mówi się, że jest to bakteria brudnych rąk, dlatego możemy uniknąć zarażenia się nią. Należy po prostu często myć ręce, pod ciepłą, bieżącą wodą.
Przyczyną występowania wrzodów żołądka jest także zażywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. To grupa leków o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwbólowch i przeciwgorączkowych. One blokują wytwarzanie śluzu, którego zadaniem jest chronienie żołądka przed kwasem wytwarzanym przez nasze komórki.
– Stres, to kolejna przyczyna występowania wrzodów żołądka.
Tak, stres to adrenalina. A adrenalina to hormon, który blokuje ukrwienie narządów w jamie brzusznej. Z kolei niedokrwione komórki żołądka wytwarzają mniej kwasu i w ten sposób początkowo powstają nadżerki na żołądku, a później owrzodzenia. Także palenie papierosów, również bierne, powoduje wrzody żołądka. Przyczynkiem do tej choroby jest także nadużywanie alkoholu.
– Jakie są objawy wrzodów żołądka?
Uzależnione są one od umiejscowienia wrzodu i wieku. Najczęściej pojawia się ból umiejscowiony pośrodku brzucha, poniżej mostka lub nad pępkiem. Przez pacjentów opisywany jest jako pieczenie, palenie, czasem uczucie głodu. Mogą mu towarzyszyć mdłości, odbijanie, zgaga, a nawet silne wymioty. Dla wrzodów żołądka charakterystyczne bywa także nasilenie bólu po jedzeniu. Przy owrzodzeniu dwunastnicy może się on pojawić wkrótce po przebudzeniu, a posiłek łagodzi go na 2-3 godziny. W nocy lub nad ranem przychodzi ssący ból, nazywany głodowym. Łagodzi go zjedzenie czegokolwiek lub wypicie odrobiny mleka.
– W jaki sposób leczy się wrzody żołądka?
Aby zniszczyć bakterię Helicobacter pylori, chorym przez tydzień podaje się dwa odpowiednio dobrane antybiotyki oraz lek z grupy blokerów pompy protonowej, czyli leków zmniejszających prawie do zera wydzielanie soku żołądkowego. W 90% przypadków terapia kończy się sukcesem, dzięki czemu unika się operacji. Ale kuracja zawsze musi być doprowadzona do końca.
– W przypadku wrzodów żołądka ważna jest dieta.
Tak, a lista potraw i produktów, które są zakazane osobom cierpiącym na wrzody żołądka i dwunastnicy, jest długa. Chorzy powinni unikać jedzenia pieczywa żytniego i razowego, naleśników, pierogów i zapiekanek, zup na tłustych wywarach z kości, a także grzybów, grubych kasz, mięsa i ryb smażę w kostkach i kwaśną śmietaną. Nie polecam także jedzenia warzyw kapustnych, rzodkiewek, roślin strączkowe (z wyjątkiem odgazowanej fasoli), octu, chrzanu, musztardy, marynat warzywnych i owocowych, jak również kremów, tłustych ciast, mocnej kawy i herbaty oraz wszystkich napojów gazowanych. Powinni unikać także słodyczy.