Po świętokrzyskich wioskach wędrują tradycyjne grupy kolędników. Można ich spotkać m.in. w Bęczkowie, Pawłowie, Czyżowicach i Mąchocicach Scholasterii.
Grupy prezentują widowiska, oparte na dawnych, regionalnych tradycjach kolędniczych.
W wielu miejscowościach artyści zamiast pukać do drzwi, zapraszają do obejrzenia widowiska na świetlicach i w domach kultury. W taki sposób swój program prezentują m.in. Herody z Mąchocic Scholasterii. Grupa ma 20-letnią tradycję, a w jej skład wchodzą uczniowie ze szkoły podstawowej. Program kolędników opiera się na przekazach ustnych ich rodziców i dziadków oraz starszych mieszkańców regionu mówi opiekun zespołu Jadwiga Pedrycz. Kiedyś grupy kolędników odwiedzały szczególnie domy, w których były panny na wydaniu. Ich przyjęcie oznaczało, że kolejny rok będzie dla gospodarzy dobry i obfity.
W Herodach z Mąchocic Scholasterii tradycyjnie występują sami chłopcy. Ich ozdobne stroje zostały wykonane ręcznie, z naturalnych materiałów, często przy pomocy rodziców i dziadków.
12-letni Szymon Adamiec i 11-letni Seweryn Stachura kolędują po raz drugi. Szymon odgrywa rolę Marszałka, który otrzymuje od Heroda rozkaz wymordowania wszystkich dzieci. Z kolei Seweryn gra diabła, który straszy Heroda wizją piekła. Diabeł jest ubrany w kostium, obszyty brązowym futrem. Chłopcy podkreślają, że lubią kolędowanie, a ich występy zawsze spotykają się z dobrym odbiorem.
Podobne grupy można spotkać także w Czyżowicach w gminie Bejsce. Teksty do widowiska przekazał 90-letni mieszkaniec tej miejscowości, który sam w młodości był kolędnikiem. Grupa „Dwunastu z Herodem” odtwarza tradycje z pogranicza regionu świętokrzyskiego i Małopolski.
Tworzą ją 3 pokolenia mężczyzn, mający od 17 do 72 lat mówi Ryszard Józefczyk, odtwórca roli Żyda. Stroje uszyły żony kolędników. Zespół prezentuje swój program m.in. w prywatnych domach, ośrodkach kultury, sanatoriach w Busku-Zdroju i DPS-ach. W tym roku byli zaproszeni nawet na wesele. Przygotowane przez nich widowisko opiera się na dialogu między Żydem, a Herodem.
Rok temu grupa z Czyżowic zajęła pierwsze miejsce na wojewódzkim przeglądzie zespołów kolędniczych i zdobyła wyróżnienie na przeglądzie ogólnopolskim w Bukowinie Tatrzańskiej. W tym roku grupy kolędników będą rywalizować 6 stycznia w Centrum Edukacyjnym „Szklany Dom” w Ciekotach. Przegląd organizuje Wojewódzki Dom Kultury.