Problem związany ze stosowaniem dopalaczy jest nadal aktualny i wymaga współpracy wielu instytucji i specjalistów – podkreślali uczestnicy konferencji poświęconej skutkom działania tych substancji. Ich zażywanie powoduje m. in. halucynacje, stany lękowe, utratę kontaktu z rzeczywistością, bóle głowy i agresję. Przedawkowanie może prowadzić do śmierci.
Wprawdzie od 2010 roku w województwie świętokrzyskim znacznie zmalała liczba stałych punktów, w których sprzedaje się dopalacze, jednak coraz częściej są one nabywane przez Internet, co trudniej kontrolować – przyznaje Świętokrzyski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny Elżbieta Socha-Stolarska. Dlatego niezbędne jest ograniczanie zarówno podaży, jak i popytu na te substancje. Z jednej strony odbywają się kontrole, przeprowadzone np. przez policję, izbę celną i inspekcję sanitarną. Prowadzone są też akcje profilaktyczne, które mają uświadamiać, że sięganie po takie środki to igranie z własnym życiem i zdrowiem.
Leczenie uzależnienia od dopalaczy jest bardzo trudne. Dodatkowym problemem jest pojawianie się na rynku ciągle nowych substancji o zmienionym składzie i nieznanym działaniu. Pracę laboratorium kryminalistycznego Komendy Wojewódzkiej Policji w Kielcach zdominowały tzw. nowe narkotyki, których trafia tu coraz więcej – mówi biegły sądowy Arleta Dziedzic, która zajmuje się badaniem tych substancji. Zdecydowana większość próbek, które trafiają do policyjnego laboratorium to dopalacze. W 2015 roku laboratoria kryminalistyczne w całym kraju przebadały ok. 17 tysięcy próbek. W tym roku tylko przez pierwsze pół roku było ich 16 tysięcy. Jeżeli w wyniku badania okaże się, że dana substancja psychoaktywna nie widnieje w ustawie, to stwierdza się, że jest to środek zastępczy. To pozwala, by zatrzymać substancję, uniemożliwiając dalszy obrót.
Uczestnicy konferencji podkreślali, że bardzo ważne jest edukowanie o skutkach zażywania dopalaczy. Z badań przeprowadzonych w 2015 roku wśród 600 studentów kieleckich uczelni wyższych wynika, że 65% z nich miało kontakt z narkotykami, a 38% z dopalaczami. Zażywano je głównie na imprezach weekendowych organizowanych w klubach, a także domach, stancjach i akademikach. Tylko 9% badanych wskazało, że uczestniczyło kiedyś w zajęciach edukacyjnych dotyczących narkotyków. Inną grupą, która boryka się z uzależnieniem są Polacy pracujący za granicą – dodaje psycholog Danuta Kossak. W swojej pracy miała przypadki młodych osób, których uzależnienie było tak silne, że niezbędne było skierowanie na leczenie na oddziale. Sięganie przez nich po dopalacze mogło wynikać z alienacji, oddalenia od bliskich, konieczności zaadoptowania się w innym kraju i poszukiwania doznań.
W województwie świętokrzyskim w 2015 roku w wyniku podejrzenia zatrucia dopalaczami do szpitali trafiło 141 osób. W tym roku było ponad 120 takich przypadków. W spotkaniu organizowanym przez Głównego Inspektora Sanitarnego i Świętokrzyskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego uczestniczyli nauczyciele, psycholodzy, policjanci, lekarze i samorządowcy.