Najlepsi polscy archeolodzy i historycy zjechali do Sandomierza, aby podsumować pół wieku działalności Pracowni Archeologicznej Polskiej Akademii Nauk w tym właśnie mieście. Spotkanie odbyło się w Ratuszu pod hasłem: „Co wniosły badania archeologiczne do poznania przeszłości Sandomierza”.
Na tak postawione pytanie prof. Andrzej Buko odpowiada: badania przede
wszystkim przywróciły dawnemu Sandomierzowi rolę Sedes Regni
Principalis, czyli głównej siedziby państwa. – Miasto było pierwszą
większą inwestycją Piastów po powstaniu państwa polskiego w
Wielkopolsce. Stąd potem zajęli całą Małopolskę i zbudowali sieć grodów
pogranicza – dodaje prof. Buko.
Dla prof. Henryka Samsonowicza Sandomierz to jeden z symboli naszej
narodowej i państwowej historii. – Nie tylko nie mielibyśmy tych
wspaniałych zabytków jak np. kościół św. Jakuba, zamek, katedrę i
Ratusz, ale także nie mielibyśmy pojęcia, co kryje ziemia pod naszymi
stopami – powiedział prof. Samsonowicz.
W konferencji uczestniczy także
prof. Jerzy Gąssowski, który w sąsiedztwie wzgórza św. Jakuba 50 lat
temu w ziemiance odkrył XII-wieczne szachy sandomierskie – najstarsze
w Polsce. Prowadził on także badania dotyczące osadnictwa, które na
przestrzeni lat zmieniało się i nie zawsze koncentrowało wokół obecnego
Rynku Starego Miasta. Np. w XIII wieku główną część Sandomierza
stanowiło wzgórze św. Jakuba, dopóki Tatarzy nie dokonali tam rzezi
mieszkańców.
Grażyna Szlęzak-Wójcik