Zmarła wybitna poetka i laureatka literackiej nagrody Nobla, Wisława Szymborska. Miała 88 lat. Była Damą Orderu Orła Białego, najwyższego polskiego odznaczenia. Należąca do grona najwybitniejszych polskich pisarzy, Szymborska była też krytykiem literackim, felietonistką i tłumaczką. Wydała ponad 20 książek, wśród nich wiele tomików wierszy, jak: „Pytania zadawane sobie”, „Wołanie do Yeti”, „Wszelki wypadek”, „Dwukropek” oraz „Tutaj” z 2009 roku. Jej utwory cieszą się popularnością na całym świecie, zostały przetłumaczone na kilkadziesiąt języków.
Pisała też limeryki i jest uważana za twórczynię i propagatorkę takich żartobliwych gatunków literackich, jak: lepieje, moskaliki, odwódki i altruiki.
Twórczość Szymborskiej cechuje precyzja i oszczędność słowa, język potoczny, posługiwanie się ironią i paradoksem, a także treści filozoficzne. Poetka często ukazuje świat z perspektywy codziennych zdarzeń i zwykłych, nawet błahych rzeczy.
W 1996 roku otrzymała nagrodę Nobla, przyznaną, jak napisał Komitet Noblowski: „za poezję, która z ironiczną precyzją odsłania prawa biologii i działania historii we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.
Szymborska współpracowała z opozycją demokratyczną. W latach 1981-1983 należała do zespołu redakcyjnego wydawanego w drugim obiegu miesięcznika „Pismo”. W latach 80. współpracowała z podziemnym czasopismem „Arka” oraz z paryską „Kulturą”. W 1988 roku współzakładała Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Od 1996 roku była członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.
Wisława Szymborska była laureatką wielu prestiżowych wyróżnień między innymi, nagrody Polskiego PEN Klubu, nagród – im. Herdera, im. Goethego oraz nagrody Kościelskich. W 2001 roku otrzymała dyplom honorowego członka Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury.
Wisława Szymborska urodziła się 2 lipca 1923 roku na Prowencie, obecnie: Kórnik pod Poznaniem. W 1931 roku zamieszkała w Krakowie. Podczas okupacji na tajnych kompletach zrobiła maturę, a po wojnie studiowała polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Debiutowała w 1945 roku w krakowskim „Dzienniku Polskim”. W latach 1947-1948 była sekretarzem dwutygodnika oświatowego „Świetlica Krakowska”, zajmowała się między innymi, ilustracjami do książek. W 1952 roku ukazał się w Warszawie jej pierwszy tom poezji „Dlatego żyjemy”. Początkowa twórczość poetki była zgodna z wymogami socrealizmu, a nawet zdarzały się jej utwory opiewające stalinizm. Szymborska publikowała też na łamach „Życia Literackiego” felietony z cyklu „Lektury nadobowiązkowe”, wydane później w latach 80. w formie książkowej.
W okresie PRL w 1953 roku Wisława Szymborska wraz innymi ludźmi kultury podpisała Rezolucję Związku Literatów Polskich w Krakowie w sprawie procesu krakowskiego. Dokument był poparciem dla komunistycznych władz, które dopuściły się aresztowania księży kurii krakowskiej i skazania ich w sfingowanym procesie pokazowym. W 1964 roku Szymborska znalazła się wśród sygnatariuszy sfałszowanego przez władze protestu potępiającego Radio Wolna Europa za nagłośnienie Listu 34. Do 1966 roku poetka należała do PZPR. Po usunięciu z partii Leszka Kołakowskiego, oddała legitymację partyjną. Odcięła się też od swojej wcześniejszej twórczości. Jeszcze w 1957 roku Szymborska nawiązała kontakty z paryską „Kulturą” i Jerzym Giedroyciem. W 1975 roku podpisała list 59, w którym czołowi polscy intelektualiści protestowali przeciwko zmianom w konstytucji, wprowadzającym zapis o kierowniczej roli PZPR i wiecznym sojuszu ze Związkiem Radzieckim. Rok później, po wydarzeniach radomskich odeszła z redakcji „Życia Literackiego”. Publikowała w Odrze”, „Twórczości”, „Współczesności”, „The Literary Review”.
Wisława Szymborska udzielała się też społecznie, między innymi była pomysłodawczynią przyznawania tytułu Społecznik Roku i założycielką funduszu na ten cel. Przekazała też część Nagrody Nobla na zakup okien do Europejskiego Centrum Przyjaźni Dziecięcej w Świdnicy. Otrzymała wówczas Dziecięcą Nagrodę Serca.
Od 1997 roku poetka miała Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa, z którym była związała przez kilkadziesiąt lat.
IAR