O zakonie templariuszy, ich obecności w Polsce, a być może także w Opatowie – rozmawiali uczestnicy konferencji naukowej w Opatowskim Ośrodku Kultury. To już drugie takie spotkanie.
Burmistrz Opatowa Grzegorz Gajewski informuje, że wydarzenie ma związek z powstającym Europejskim Centrum Templariuszy. Zaproszeni goście przedstawili swoje dotychczasowe badania nad tym niezwykłym zakonem.
Włodarz miasta podkreśla, że nawet jeśli templariuszy w Opatowie nie było, to centrum będzie jedynym takim miejscem w Polsce, gdzie będzie można także wymieniać poglądy, a naukowcy będą przedstawiać swoje odkrycia na temat zakonów chrześcijańskich.
– Mam nadzieję, że obecność naukowców, wybitnych przedstawicieli świata nauki, świadczy o tym, że ten temat jest żywy, a Opatów zaczyna być postrzegany poważnie przez badaczy zakonów – mówi burmistrz Grzegorz Gajewski.
Jednym z prelegentów był historyk sztuki z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, prof. Jarosław Jarzewicz. Stwierdził, że w architekturze nie ma odniesień, które mówiłyby o fundacji kolegiaty św. Marcina przez zakon templariuszy. Przyznał jednak, że budowle templariuszy nie mają wspólnych cech, każda jest inna i nie łączą ich podobne elementy.
Naukowiec zauważył, że kolegiata jest wyjątkowa i jego zdaniem powstała w drugim ćwierćwieczu XII wieku, wcześniej niż zakładają wszelkie znane źródła na jej temat.
– Tam szereg detali wskazuje na wpływy z dalekiej Nadrenii, m.in. okolice Spiry, Moguncji, Wormacji, tych cesarskich katedr. Ale też po drugiej stronie Renu, czyli Alzacja. W Opatowie mamy bardzo ciekawe rozwiązanie pochodzące stamtąd, dotyczące zachodniej fasady – mówi prof. Jarosław Jarzewicz.
Dodał, że koncepcja typu architektonicznego świątyni nawiązuje do środowiska saskiego, okolic gór Harz, gdzie kształtowała się szkoła architektoniczna, której wpływy wyraźnie widać w Opatowie. Chodzi tu m.in. o słynne przedstawienie smoków z ornamentami na fasadzie zachodniej. Podobny fryz występuje na jednej z bazylik w Saksonii.
Jak dodaje historyk sztuki, budynek kolegiaty jest badawczo bardzo intrygujący. Początkowo świątynia mogła powstać jako poważna instytucja powołana przez bardzo zamożnego fundatora. W całej Polsce takich obiektów jest bardzo mało. Można jedynie spekulować na co budynek dzisiejszej kolegiaty był projektowany.
Po konferencji „Templariusze, a sztuka, architektura i archeologia Opatowa” planowane jest wydanie publikacji.