M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
W sandomierskim zamku można oglądać wystawę, która przybliża sylwetki ludzi mających wpływ na uchwalenie Konstytucji 3 Maja, jej współtwórców. Jednym z nich jest ks. Hugo Kołłątaj, który w przedostatnim roku Sejmu Wielkiego został jego członkiem, ale nie jako poseł, ale jako minister, czyli podkanclerzy koronny.
Czytaj również
Postać jest związana z Wiśniową koło Staszowa i rejonem Pińczowa. Na wystawie jest jego portret z Muzeum Narodowego w Krakowie z lat 80-tych XVIII wieku, czyli z okresu poprzedzającego Sejm Wielki. Kołłątaj dzielił wtedy swój czas pomiędzy okolicami Pińczowa, czyli plebanią w Krzyżanowicach, a Krakowem gdzie był związany przede wszystkim z Akademią Krakowską – powiedział Mikołaj Getka-Kenig, dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu.
Na wystawie są też dwa bardzo cenne zabytki, tj. monstrancja i puszka na komunikanty, pochodzące z Krzyżanowic, gdzie posługę kapłańską pełnił ks. Kołłątaj. Monstrancja powstała na rok przed rozpoczęciem Sejmu Wielkiego, ale już wtedy Kołłątaj intensywnie myślał o reformach państwa. Puszka na komunikanty powstała, gdy duchowny był już w Warszawie.
– Nawet jeżeli te obiekty nie są bezpośrednio związane z Sejmem Wielkim, to są świadectwem zainteresowania Hugona Kołłątaja nie tylko liturgią, ale i ludnością wiejską, co znalazło odzwierciedlenie w Konstytucji – dodał dyrektor Getka-Kenig.
Wśród eksponatów dotyczących współtwórcy Konstytucji 3 Maja jest także pierwodruk listów anonima, czyli traktatu politycznego autorstwa Kołłątaja, dotyczącego reform państwa, pisanego przed Sejmem Wielkim, dedykowanego późniejszemu marszałkowi Sejmu Wielkiego, Stanisławowi Małachowskiemu.
Z tą postacią wiążą się inne ciekawe obiekty na wystawie. Jeden z nich to kałamarz, którego według tradycji Małachowski użył w momencie podpisania Konstytucji 3 Maja w 1791 roku. Kałamarz pochodzi ze zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Są również dwa portrety marszałka tj. kopia oryginalnego obrazu Johanna Baptisty von Lampi, pochodząca z epoki i wypożyczona z Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega, z kolekcji Tarnowskich. Drugi obraz przedstawia Małachowskiego z okresu Księstwa Warszawskiego. To oryginał autorstwa Marcello Bacciarellego.
Wystawa nosi tytuł „Szlachta sandomierska ” na Sejmie Wielkim 1788- 1792 ”. Można ją zwiedzać do końca lipca.
