Muzeum Zamkowe w Sandomierzu rozpoczyna projekt badawczy dotyczący strat, które poniosła ta placówka w czasie II wojny światowej. Jest on częścią programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pn. „Badanie polskich strat wojennych”.
W czasie wojny sandomierska instytucja kultury działała pod nazwą Muzeum Ziemi Sandomierskiej. Kolekcję jednostki tworzyły obiekty archeologiczne, etnograficzne, numizmatyczne i przyrodnicze.
Dyrektor Mikołaj Getka-Kenig poinformował, że projekt ma wzbogacić wiedzę o tym, jak bardzo uszczuplona została kolekcja w czasach niemieckiej okupacji oraz gdy część zbiorów rozproszyła się w wyniku powojennego chaosu. W tym celu pracownicy Muzeum Zamkowego w Sandomierzu prowadzić będą poszukiwania w innych polskich muzeach i archiwach. Będzie to próba odtworzenia listy obiektów i oszacowania ich wartości.
– Ta wiedza, którą zdobędziemy może mieć w przyszłości bardzo konkretne przełożenie na rozwój naszych zbiorów, czy np. odzyskiwanie obiektów. Planujemy też wystawę dotyczącą naszych strat wojennych, gdzie np. dawne nasze obiekty znajdujące się teraz w innych placówkach będą mogły być zaprezentowane i przyjęte do nas np. w formie depozytu – stwierdził dyrektor.
Na podstawie zachowanych dokumentów wiadomo np., że w czasie wojny ze zbiorów sandomierskiego muzeum całkowicie zniknęła kolekcja przyrodnicza, która liczyła kilkadziesiąt obiektów. Straty dotyczą również obiektów archeologicznych. Nie zachowały się przedwojenne księgi inwentarzowe Muzeum Ziemi Sandomierskiej. Najstarsze pochodzą dopiero z lat 70-tych ubiegłego wieku.
Przy obecnym stanie prawnym nie ma takiej możliwości, aby obiekty, które należały przed wojną do Muzeum Ziemi Sandomierskiej, a znajdują się teraz w innych instytucjach na terenie Polski, zostały zwrócone. Jednak, jak podkreśla dyrektor Getka-Kenig, resort kultury po to realizuje taki program, aby mieć pełne rozeznanie w sytuacji. Niewykluczone, że w przyszłości dojdzie do zmiany przepisów w tym zakresie. Badanie strat wojennych prowadzi już m.in. Muzeum Zamkowe w Malborku, Muzeum Narodowe w Warszawie oraz Wawel. Muzeum Zamkowe w Sandomierzu podejmie współpracę z tymi placówkami.
Projekt badawczy potrwa do końca roku. W planie jest przeprowadzenie poszukiwań w 17 instytucjach w kraju. Zaangażowani będą w to pracownicy Muzeum Zamkowego w Sandomierzu po odpowiednim przeszkoleniu oraz osoby z zewnątrz. Będzie to pierwszy etap poszukiwania przedwojennej kolekcji Muzeum Ziemi Sandomierskiej. W przyszłym roku odbywać się będzie rewidowanie instytucji zagranicznych pod kątem poszukiwania zbiorów, które przed wojną były w sandomierskim muzeum.