Prace dotyczące remontu i zabezpieczenia romańskiej piwnicy w kościele dominikańskim św. Jakuba w Sandomierzu wchodzą w końcowy etap. Inwestycja jest możliwa dzięki dotacjom z programu „Ochrona zabytków” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ostatnim rozdaniu sandomierscy dominikanie dostali 230 tysięcy złotych.
Romańska piwnica będzie służyć przede wszystkim enoturystyce. Ma to być miejsce m.in. do degustacji win pochodzących z winnicy św. Jakuba oraz do przybliżania średniowiecznych tradycji winiarskich Sandomierza.
Renowacja tego pomieszczenia rozpoczęła się pięć lat temu i realizowana jest etapami. W piwnicy trzeba jeszcze dokończyć konserwację sklepień oraz umocnić jedną ze ścian. Przeor klasztoru dominikanów w Sandomierzu ojciec Marcin Lisak wyjaśnia, że ściana ucierpiała z powodu długotrwałych opadów deszczu, które były w minionym roku
– Był na nią duży nacisk nasiąkniętej wodą ziemi. Trzeba ją zabezpieczyć przed obsypywaniem się. Na szczęście, jest to boczna ściana, nie mające znaczenia konstrukcyjnego, a jedynie estetyczne – dodał.
W 2018 roku podczas prac archeologicznych odkryto, że pierwotnie piwnica miała być rozbudowywana w kierunku wschodnim jednak pierwszy najazd tatarski w 1241 roku zatrzymał te plany i do rozbudowy klasztoru nie doszło. Zdaniem badaczy, odkrycie może świadczyć o poważnym znaczeniu sandomierskiego zgromadzenia.
Oprócz tego, w piwnicy położona zostanie kamienna posadzka, wykonana będzie izolacja drzwi wejściowych. Są plany, aby piwnicę udostępnić turystom już pod koniec tego roku.
Dawny blask stopniowo odzyskuje też dzwonnica kościoła św. Jakuba. – Cegły na fasadzie co prawda nie mają licznych ubytków, ale potrzebują fachowego oczyszczenia i konserwacji, co wydobędzie ich naturalny kolor z XIII- XIV wieku – dodał ojciec Lisak. W dzwonnicy znajduje się też najstarszy zachowany dzwon w Polsce o imieniu Petrus, czyli Piotr, z datą powstania 1314. Są tam również dwa inne dzwony: przeorski z 1389 roku i flisacki z 1758 roku.
Większość pieniędzy na prace remontowe rozpoczęte pięć lat temu w kościele św. Jakuba pochodzi z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przy renowacji dzwonnicy finansowego wsparcia udzielił także samorząd miasta i powiatu oraz Wojewódzki Konserwator Zabytków.
We wcześniejszych etapach prac piwnica romańska została zabezpieczona od spodu solidną płytą, wzmocniono też strop. Usunięte zostały XIX-wieczne schody, które do niej prowadziły, dzięki czemu pomieszczenie odzyskało swój oryginalny wygląd.