Relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego, znajdujący się w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu ma swoje nowe, wyjątkowe miejsce. Nie jest już prezentowany w sali głównej muzeum, ale w osobnym pomieszczeniu, w którym można się również pomodlić.
Pomysłodawcą zmiany jest biskup sandomierski Krzysztof Nitkiewicz, który zwrócił uwagę, że będąc w muzeum często obserwował, że ludzie modlą się przy relikwiarzu, albo też zatrzymują się na chwilę skupienia.
– Wtedy wpadłem na pomysł, aby przenieść relikwiarz do oddzielnego pomieszczenia, w którym można w spokoju się pomodlić i kontemplować. To niezwykły zabytek zawierający drzewo Krzyża Świętego podarowany przez króla Władysława Jagiełłę, kiedy wracał z bitwy pod Grunwaldem – dodał biskup.
W sali jest wyłącznie gablota z relikwiarzem. Ściany są w ciemnym kolorze, będącym mieszanką granatu z szarością, do tego odpowiednie oświetlenie połączone z naturalnym światłem wpadającym przez niewielkie okno.
– Pomysły na tę aranżację rodziły się powoli. Myślę że teraz jest to miejsce metafizyczne, godne tej wspaniałej oprawy złotniczej relikwiarza – powiedziała Urszula Stępień, kustosz w Muzeum Diecezjalnym .
Król Władysław Jagiełło podarował relikwiarz dla sandomierskiego rycerstwa, które miało swój wkład w zwycięską bitwę pod Grunwaldem . Zabytek nazywany krzyżem grunwaldzkim od tamtej pory przechowywany był w kolegiacie, czyli późniejszej katedrze. Dopiero od wizyty św. Jana Pawła II w Sandomierzu,12 czerwca 1999 roku prezentowany jest na ekspozycji w Muzeum Diecezjalnym. Krzyż był obecny podczas procesji i całej liturgii z udziałem Ojca Świętego. Papież Jan Paweł II ucałował wówczas relikwiarz i pobłogosławił nim tłumy wiernych przybyłe na mszę, na sandomierskich błoniach.
Relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego jest wyjątkowy także ze względów artystycznych.
– Jego górna część pochodzi z warsztatów nadreńskich i przedstawia symbol 12 apostołów, albo 12 pokoleń, co różnie można interpretować. Na krzyżu są też emalie ze scenami pasyjnymi męki Chrystusa – wyjaśnia ksiądz Andrzej Rusak, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu.