„Chotyniec – wrota do antycznej Scytii” – to tytuł wystawy, którą przygotowuje Muzeum Zamkowe w Sandomierzu. Składają się na nią zabytki pochodzące z wykopalisk archeologicznych dokonanych na terenie województwa podkarpackiego w Chotyńcu, niedaleko granicy z Ukrainą. Znaleziono tam ślady najdalej wysuniętej na zachód i pierwszej w obecnych granicach Polski osady scytyjskiej.
Scytowie to starożytny lud, znany z przekazów Herodota. Byli wojownikami i koczownikami przybyłymi do Europy ze wschodnich stepów Azji na przełomie VII i VIII wieku p.n.e. Scytowie stworzyli kulturę, która odcisnęła swoje piętno na wielu innych nacjach, zajmując obok Celtów istotne miejsce w historii zaraz za Rzymianami i Grekami.
Mikołaj Getka-Kenig, dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu podkreśla, że wystawa nabiera jeszcze większej wartości w w kontekście wojny na Ukrainie, ponieważ kultura scytyjska jest bardzo ważna dla tożsamości narodu ukraińskiego. – Tamtejsze muzea szczycą się zbiorami dotyczącymi Scytów. To odkrycie pochodzi z naszego kraju, więc to jest łącznik pomiędzy współczesną Polską i obecną Ukrainą – twierdzi dyrektor Muzeum Zamkowego w Sandomierzu.
Podczas prac archeologicznych w Chotyńcu odnaleziono zachowaną w całości grecką amforę na wino pochodząca z miejscowości Klazomenaj w Grecji (VII w. p.n.e.) – są to obecne tereny zachodniej Turcji. Mikołaj Getka-Kenig podkreśla, że to wyjątkowe znalezisko, bowiem po raz pierwszy na ziemiach polskich odkryta została niemal kompletna grecka amfora.
– Nasze muzea szczycą się greckimi amforami w swoich zbiorach. Pochodzą one jednak głównie z prywatnych kolekcji arystokratycznych, na które składają się amfory odkryte w Italii lub Grecji. Tu natomiast mamy do czynienia z czymś zupełnie bezprecedensowym w polskiej archeologii – mówi Mikołaj Getka-Kenig.
Na ekspozycji będzie można zobaczyć również fragmenty innych amfor, a także grociki scytyjskich strzał, naszyjniki oraz brązowe i żelazne szpile służące do spinania szat kobiet.
Dla miłośników biżuterii prawdziwą gratką będą repliki złotych i srebrnych przedmiotów z kurhanu w Ryżanówce w Ukrainie, który stanowi obok Chotyńca największe odkrycie polskich archeologów. Z tego kurhanu zostanie także zaprezentowana replika szaty scytyjskiej księżniczki.
Wystawa została objęta patronatami honorowymi profesora Piotra Glińskiego, wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego; Andrzeja Bętkowskiego, marszałka województwa świętokrzyskiego; Władysława Ortyla, marszałka województwa podkarpackiego oraz profesora Sylwestra Czopka, rektora Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Partnerami wystawy są: Muzeum Archeologiczne w Krakowie, Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich oraz Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Wystawa będzie dostępna od 29 października, do końca listopada. W listopadzie można będzie ja oglądać bezpłatnie w ramach ogólnopolskiej akcji „Darmowy listopad w rezydencjach królewskich ”.