W Staszowie odbyły się we wtorek (8 listopada) uroczystości 80. rocznicy likwidacji getta. Decyzją Niemców rankiem 8 listopada 1942 roku wszyscy Żydzi musieli stawić się w rynku miasta, skąd zostali wyprowadzeni, a następnie wywiezieni do obozu zagłady w Treblince. Szacuje się, że było to 6 tys. osób.
Podczas uroczystości na cmentarzu żydowskim biskup sandomierski Krzysztof Nitkiewicz powiedział, że każde miejsce, w którym żyli członkowie społeczności żydowskiej jest memoriałem, który o nich przypomina.
– Oni ponieśli okrutną śmierć, dziś płaczemy nad ich symbolicznymi grobami, ponieważ zostali spaleni w komorach gazowych. Kiedy katolicy i Żydzi żyli w Staszowie obok siebie, na jednej ulicy, dom w dom, to znali siebie nawzajem, swoje obyczaje, religię. Gdy tych ludzi zabrakło, to siłą rzeczy zatraciliśmy i relacje, i znajomość kultury, i religii Mojżeszowej – mówił hierarcha.
– Dzisiaj, kiedy dialog polsko-żydowski rozkwitł na nowo, co idzie w parze z rozwojem relacji polsko-izraelskich, jesteśmy zobowiązani, aby odkryć kim są Żydzi, co ze sobą przynoszą, tym bardziej, że wiele mamy wspólnego. Tak jak oni mamy doświadczenia wojenne i emigracyjne – dodał biskup Krzysztof Nitkiewicz.
Po przemówieniu ordynariusz diecezji sandomierskiej odczytał jeden z psalmów żydowskich.
Burmistrz Staszowa Leszek Kopeć przypomniał, że przed wojną społeczność żydowska stanowiła w mieście prawie 53 proc. mieszkańców. Żydzi mieli duży wpływ na rozwój gospodarczy i kulturalny Staszowa.
– Dziś przychodzimy, aby oddać hołd pomordowanym i zapewnić o naszej pamięci – dodał burmistrz.
Starosta staszowski Józef Żółciak stwierdził, że wojna zawsze wywołuje refleksje, po co i komu jest ona potrzebna.
– Dziś, kiedy mordowane jest społeczeństwo na Ukrainie tym bardziej takie rocznice jak dzisiejsza napawają wielką zadumą i szacunkiem dla tych, którzy zginęli – podkreślił.
Podczas uroczystości na cmentarzu uczniowie Liceum Ogólnokształcącego w Staszowie w programie artystycznym przypomnieli tragiczne wydarzenia sprzed 80 lat. Na zakończenie delegacje złożyły wiązanki kwiatów przy pomniku upamiętniającym staszowskich Żydów.
W obchodach rocznicowych uczestniczyli mieszkańcy, przedstawiciel różnych organizacji oraz uczniowie staszowskich szkół. Z cmentarza zebrani przeszli do siedziby Szkoły Podstawowej nr 1, gdzie można oglądać eksponaty związane ze społecznością żydowską, pochodzące z kolekcji Muzeum Ziemi Staszowskiej. Następnie w domu kultury odbyła się promocja książki dra Dariusza Kubalskiego pt. „Po drugiej stronie miasta. Staszowskie getto”. Zwieńczeniem wydarzeń był koncert akordeonowy.