W Kielcach i wielu miastach województwa świętokrzyskiego we wtorek, 13 grudnia, odbędą się obchody 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego.
KIELCE
Kieleckie obchody 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce rozpoczną się we wtorek (13 grudnia) o godz. 10.00. Przedstawiciele świętokrzyskiej „Solidarności” oraz zaproszone delegacje złożą kwiaty oraz znicze przed tablicą pamiątkową znajdującą się na budynku Aresztu Śledczego w Kielcach.
Kolejna część uroczystości odbędzie się po południu. O godz. 17.40 złożone zostaną kwiaty przy tablicy śp. Stanisława Raka, która znajduje się w pobliżu muru katedralnego. Stanisław Rak, zmarł pobity przez ZOMO w trakcie manifestacji w Kielcach. O godz. 18.00 w kieleckiej bazylice katedralnej rozpocznie się msza święta. Nabożeństwo w intencji ofiar stanu wojennego odprawi ordynariusz diecezji kieleckiej, bp. Jan Piotrowski.
Z kolei około godz. 19.00, przedstawiciele „Solidarności” oraz zaproszeni goście złożą kwiaty przed pomnikiem bł. ks. Jerzego Popiełuszki, który znajduje się na placu Najświętszej Marii Panny w Kielcach.
Natomiast w środę (14 grudnia) w Centrum Edukacyjnym „Przystanek Historia” w Kiecach o godz. 17.00 rozpocznie się panel dyskusyjny – czy Służba Bezpieczeństwa rozpracowała „Solidarność”.
KAZIMIERZA WIELKA
W ramach obchodów 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, w Kazimierzy Wielkiej odbędzie się koncert laureatów XVIII edycji Przeglądu Twórczości Jacka Kaczmarskiego. Na scenie Kazimierskiego Ośrodka Kultury wystąpią laureaci przeglądu, wyłonieni przez jury podczas przesłuchań konkursowych.
W konkursie recytatorskim utwory poetyckie barda „Solidarności” deklamować będą uczniowie szkół podstawowych i średnich z terenu powiatu kazimierskiego. Z kolei w konkursie piosenki zaprezentują się soliści z trzech powiatów: kazimierskiego, buskiego i pińczowskiego.
Koncert odbędzie się we wtorek (13 grudnia) o godz. 11.00 w Kazimierskim Ośrodku Kultury.
W programie: wystąpienia okolicznościowe oraz wręczenie nagród zwycięzcom konkursu recytatorskiego i piosenki.
Do udziału w wydarzeniu zapraszają: Kazimierski Ośrodek Kultury oraz NSZZ „Solidarność” Pracowników Oświaty i Wychowania w Kazimierzy Wielkiej.
OPATÓW
W Opatowie w Domu Muzealnym od godziny 13 będzie można oglądać wystawę bibuły odnalezionej w tym roku w Karsach na terenie jednego z zakładów. Dokumenty i literatura schowana przez działaczy „Solidarności” w cementowni Ożarów będzie można zobaczyć po raz ostatni przed oddaniem ich do państwowego archiwum. Ponadto zaprezentowana zostanie pełna lista działaczy „Solidarności” z 1981 r.
OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI
Rocznicę wybuchu stanu wojennego tradycyjnie upamiętnią mieszkańcy Ostrowca Świętokrzyskiego. Jak co roku o godzinie 18 odbędzie się msza święta w intencji działaczy i ofiar stanu wojennego w kościele pw. najświętszego Serca Jezusowego przy ulicy Sandomierskiej. Po eucharystii uczestnicy wydarzenia przejdą w marszu pamięci ulicami: Kościuszki, Staszica do Ronda 25-lecia NSZZ „Solidarność”. W tym miejscu dawniej znajdowała się brama do Huty im. Marcelego Nowotki, dzisiaj na pamiątkę stoi tam pomnik upamiętniający strajk hutników 13 grudnia 1981 roku. W tym miejscu delegacje złożą kwiaty i znicze.
POŁANIEC
Z okazji 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, zarząd Enei Elektrowni Połaniec złoży kwiaty pod tablicą „Solidarności” znajdującej się na ścianie budynku maszynowni między blokami nr 4 a 5, a także pod pamiątkowym obeliskiem i tablicy upamiętniającej powstanie NSZZ „Solidarności” w Elektrowni Połaniec. Obelisk znajduje się przed wejściem do zakładu.
– W okresie stanu wojennego do Elektrowni Połaniec, jak do wszystkich tego typu zakładów w Polsce, został wprowadzony zarząd wojskowy. Zakład pracował pełną parą i prąd płynął do mieszkańców. Nie przerwano również kolejnych etapów budowy i rozbudowy. Trwała ona przez cały rok 1982 i 1983. Był to jednak ponury czas. Wielką więc sprawą było zamanifestowanie w niecodzienny sposób sprzeciwu wobec stanu wojennego. Podczas wykańczania elewacji jednego z budynków cegłą klinkierową, ekipa budowlana układała ją w taki sposób, aby z cegieł o ciemniejszym odcieniu powstał napis „Solidarność”. Akcja się powiodła – napis umknął oczom tajnych i jawnych służb. Widnieje do dziś – czytamy w notce Biura PR i Komunikacji Enea Elektrownia Połaniec.
Składanie kwiatów odbędzie się we wtorek (13 grudnia) o godz. 9.30.
SANDOMIERZ
W Sandomierzu uroczystości z okazji 41. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego rozpoczną się od prelekcji i przemówień okolicznościowych „Solidarność i stan wojenny”. W sali konferencyjnej Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sandomierzu na ten temat mówić będą m.in. przedstawiciele organizacji związkowych oraz poseł PiS Marek Kwitek, jeden z organizatorów uroczystości. Początek o godz. 16. Pół godziny później z programem poezji i pieśni patriotycznej wystąpią dzieci z sandomierskich szkół. O godz. 17:30 w bazylice katedralnej rozpocznie się msza w intencji ojczyzny. Po niej zebrani przejdą przez stare miasto przed pomnik Solidarności na skwerze przy Bramie Opatowskiej, gdzie złożone zostaną kwiaty. Kolejnym punktem programu będzie przejście przed figurę Matki Boskiej przy ratuszu, gdzie na płycie Rynku ułożony zostanie krzyż ze zniczy. Organizatorzy zachęcają, aby w tym dniu zapalić swoich domach Światło Wolności jako wyraz hołdu ofiarom stanu wojennego.
SKARŻYSKO-KAMIENNA
W Skarżysku-Kamiennej, w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego będzie można zobaczyć film „Zomoza”. Seans wraz z dyskusją organizuje Muzeum im. Orła Białego. Gośćmi spotkania w muzeum będą m.in.: producent filmu Zbigniew Kowalski oraz pierwowzory postaci, które pojawiają się w produkcji – zapowiada dyrektor muzeum Grzegorz Bień.
– Wśród nich jeden z bohaterów tamtych dni – Ryszard Sztando. Reżyser obrazu Konrad Łęcki, który w tym czasie przebywa za granicą, obiecał przyjazd do skarżyskiego Muzeum w innym terminie – dodaje.
Film jest oparty na historiach młodych mężczyzn powoływanych do wojska w czasie PRL, działających jednocześnie w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. Jest też przypadek ówczesnego żołnierza, który w trakcie interwencji zostaje zmuszony, aby dołączyć do ZOMO.
Seans poprzedzi dyskusja o wydarzeniach sprzed czterech dekad, a zamknie rozmowa o samym filmie. Początek o godz. 17.00.
STARACHOWICE
Kwiaty zostaną złożone przed obeliskiem upamiętniającym wprowadzenie stanu wojennego przy rondzie Solidarności o godz. 17.15, z kolei o 18.00 w kościele pod wezwaniem Wszystkich Świętych odprawiona zostanie msza w intencji Ojczyzny i ofiar stanu wojennego.
Obchody rocznicowe organizuje Solidarność.
WŁOSZCZOWA
We Włoszczowie upamiętniono rocznicę wprowadzenia stanu wojennego i rocznicę strajku młodzieży w obronie krzyży. W niedzielę (11 grudnia) z tej okazji odbyła się msza święta w kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, w której wzięli udział mieszkańcy i samorządowcy.
Następnie delegacja starostwa powiatowego ze starostą Dariuszem Czechowskim, a także nauczyciele i uczniowie Zespołu Szkół Nr 3 im. Stanisława Staszica we Włoszczowie złożyli kwiaty i zapalili znicze przed symbolicznym grobem błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki przy kościele oraz przed budynkiem Zespołu Szkół Nr 3, gdzie w dniach 3 – 16 grudnia 1984 r. odbył się strajk młodzieży.
Jak przypomina Iwona Boratyn, rzecznik prasowy urzędu miasta i gminy, do strajku doszło po tym jak dyrekcja nakazała usunięcie krzyży z sal lekcyjnych. Młodzież strajkowała przez dwa tygodnie.
Strajk szeroko komentowano w mediach. W oficjalnych, propagandowych komunikatach próbowano ośmieszyć młodzież. Nieżyjący już Kazimierz Ostrowski, wówczas świeżo upieczony nauczyciel Zespołu Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica – placówki kształcącej w zawodach związanych z lokalną gospodarką – do końca życia pamiętał reportaż wyemitowany w połowie grudnia 1984 roku po wieczornym Dzienniku Telewizyjnym.
– Miał ośmieszyć strajkującą młodzież, ale i napiętnować mieszkańców miasta – mówił Kazimierz Ostrowski. – Już sam tytuł „Włoszczowa – koniec XX wieku” wskazywał, że propaganda chce dać odpór ciemnocie. Pokazano, jak to na głuchej prowincji grupa sfanatyzowanej, sterowanej przez księży młodzieży daje sobą manipulować. W tle był targ, kościół, furmanki i zabobonni chłopi – wspominał.
O zakończeniu strajku zadecydował biskup pomocniczy diecezji kieleckiej ks. Mieczysław Jaworski, który 16 grudnia przyjechał do strajkujących.
– Władze stawiają warunki nie do przyjęcia, licząc zapewne na wasze fizyczne i psychiczne wyczerpanie – powiedział. Dodał jednak: – Opuszczenie przez was szkoły ze względów zdrowotnych i ludzkich nie oznacza, że zostaliście pokonani. Bronić was będziemy, jak wy bronicie krzyża – mówił.
Protest kilkuset uczniów, trwający do 16 grudnia, odbił się szerokim echem w kraju i za granicą. Od strajku w obronie krzyży Włoszczowa stała się znanym miejscem antykomunistycznego oporu, regularnie odprawiano tam msze za Ojczyznę, a na plebanii spotykali się działacze opozycji z różnych ośrodków w kraju.