M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Sformowano ją z dwóch, dość niechętnie odnoszących się do siebie, letnich szkół oficerskich – Związku Strzeleckiego i Drużyn Strzeleckich.
– Odtąd nie ma ani strzelców, ani drużyniaków. Wszyscy jesteście żołnierzami polskimi – przemawiał 108 lat temu Józef Piłsudski. W Polskim Radiu treść przemówienia Marszałka prezentował w 2001 roku Andrzej Krusiewicz:
Pierwsza Kompania Kadrowa stała się zalążkiem Legionów Polskich, które, walcząc w I wojnie światowej, przyczyniły się do odzyskania przez nasz kraj niepodległości w 1918 roku. Historyk profesor Andrzej Chwalba z Uniwersytetu Jagiellońskiego w 2019 roku w Polskim Radiu podkreślił, że Józef Piłsudski od co najmniej 1908 roku liczył na wybuch światowego konfliktu, który mógłby dać Polsce niepodległość, i szykował się do walk z zaborcami:
Według różnych źródeł kadrówka liczyła od 145 do 168 żołnierzy. W skład IV plutonu 1. Kompanii Kadrowej wchodził generał Wincent Kowalski (zmarł w 1984 roku). W 1974 roku w Radiu Wolna Europa wspominał entuzjazm żołnierzy:
Wśród młodych żołnierzy, którzy przygotowywali się do walk z Rosjanami, był Wacław Graba-Łęcki (zmarł w 1975 roku). W Radiu Wolna Europa odczytywano w 1974 roku jego wspomnienia z pierwszego spotkania z Józefem Piłsudskim:
6 sierpnia 1914 roku Pierwsza Kompania Kadrowa rozpoczęła historyczny „Marsz ku Wolności”. Wyruszyła o świcie z krakowskich Oleandrów w stronę Kielc, obalając w okolicach Michałowic rosyjskie słupy graniczne. Po zajęciu Kielc, bezskutecznej próbie przebicia się do Warszawy i wywołania tam powstania, wróciła do Krakowa. W grudniu 1914 roku dała początek Pierwszej Brygadzie Legionów Polskich. Żołnierz Legionów Andrzej Krzyżowski opowiadał w 1968 roku w Polskim Radiu, że Pierwsza Kompania Kadrowa nie znalazła oparcia w miejscowej ludności:
W czasie marszu Kadrówki, między 6 a 12 sierpnia 1914 roku, powstała pieśń Pierwszej Kompani Kadrowej. Tekst ułożyli Tadeusz Ostrowski „Oster” i Wacław Graba-Łęcki (nagranie pochodzi z audycji Polskiego Radia „Wspomnienia pisane dźwiękiem” z 1994 roku):
W rocznice wyjścia żołnierzy z Krakowa jest organizowany Marsz Szlakiem Pierwszej Kompanii Kadrowej. Jego idea zrodziła się w 1924 roku wśród legionistów, którzy chcieli upamiętnić 10. rocznicę wymarszu Kadrówki.
Pododdział piechoty utworzony 3 sierpnia 1914 w Krakowie przez Józefa Piłsudskiego z połączenia członków „Strzelca” i Polskich Drużyn Strzeleckich jako zalążek Wojska Polskiego.
28 lipca 1914 roku Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, 1 sierpnia Niemcy Rosji, 3 sierpnia Niemcy Francji i Austro-Węgry Rosji. Rozpoczęła się I wojna światowa.
29 i 30 lipca Józef Piłsudski zarządził częściową mobilizację i koncentrację strzelców. Dzień później podporządkował sobie Polskie Drużyny Strzeleckie, a 2 sierpnia za zgodą władz austriackich rozpoczął mobilizację i koncentrację wszystkich drużyn z Galicji. Tego samego dnia dowódcą kompanii wyznaczył Tadeusza Kasprzyckiego „Zbigniewa”.
3 sierpnia około godz. 18.00 w Oleandrach z członków ZS i PDS sformowano 1 Kompanię Kadrową. 4 i 5 sierpnia kontynuowano organizację i szkolenie kompanii. W skład kompanii wchodziły cztery plutony, a każdy z nich złożony był z czterech dziesięcioosobowych sekcji.
Kompania wymaszerowała 6 sierpnia o godzinie 2:42 w stronę Miechowa, w Michałowicach obalając rosyjskie słupy graniczne. Po zajęciu Kielc i bezskutecznej próbie przebicia się do Warszawy w celu wywołania powstania, Pierwsza Kadrowa powróciła do Krakowa, stając się zalążkiem Legionów Polskich.
Według różnych źródeł stan kompanii wynosił 145-168 żołnierzy. Do składu 1. kompanii kadrowej należy zaliczyć członków tzw. „siódemki” – patrolu Władysława Prażmowskiego „Beliny”, który w nocy z 1 na 2 sierpnia 1914 roku, jako pierwszy oddział Wojska Polskiego przekroczył granicę zaboru austriackiego z zaborem rosyjskim w Kocmyrzowie i 3 sierpnia wieczorem powrócił do Krakowa, a 6 sierpnia wyruszył wraz z kompanią do Miechowa.
8 sierpnia 1914 roku w Miechowie nastąpiły pierwsze zmiany personalne. Dotychczasowy dowódca kompanii, Tadeusz Kasprzycki „Zbigniew” odszedł do Komendy Głównej, a jego miejsce zajął Kazimierz Jan Piątek „Herwin”. Dowództwo 1 plutonu objął Modest Słoniowski „Słoń”, oficer PDS, odznaczony „Parasolem”. Tego samego dnia do kompanii przyjęto pierwszych ośmiu ochotników tzw. patrol skautów.
12 sierpnia 1914 roku pierwsza kompania, razem z kompanią drugą Stanisława Tessaro „Zosik” i trzecią Wacława Wieczorkiewicza „Scaevola”, zajęła Kielce.
12 sierpnia 1919 roku w Warszawie, z rozkazu Naczelnego Wodza, zarządzona została zbiórka „kadrowców”. Prawo udziału w zbiórce przysługiwało tylko „tym oficerem, podoficerom i żołnierzom, którzy byli w składzie kompanii kadrowej w linii w dniu 6 sierpnia 1914 roku. Nikomu innemu prawo do wzięcia udziału w niej nie przysługuje pod żadnym pozorem”. „Kadrowcy” po przybyciu do Warszawy mieli się meldować u porucznika Stefana Pomarańskiego w Redakcji „Wiarusa” w Zamku Królewskim.
Odtąd nie ma ani Strzelców, ani Drużyniaków. Wszyscy, co tu jesteście zebrani, jesteście żołnierzami polskimi. Znoszę wszelkie odznaki specjalnych grup. Jedynym waszym znakiem jest odtąd orzeł biały.
Dopóki jednak nowy znaczek nie zostanie wam rozdany, rozkazuję, abyście zamienili ze sobą wasze dawne oznaki, jako symbol zupełnej zgody i braterstwa, jakie muszą wśród żołnierzy polskich panować. Niech Strzelcy przypną do czapek blachy Drużyniaków, a oddadzą im swoje orzełki.
Wkrótce może pójdziecie na pola bitew, gdzie, mam nadzieję, zniknie najlżejszy nawet cień różnicy między wami.
Żołnierze!… Spotkał was ten zaszczyt niezmierny, że pierwsi pójdziecie do Królestwa i przestąpicie granicę rosyjskiego zaboru, jako czołowa kolumna wojska polskiego idącego walczyć za oswobodzenie ojczyzny. Wszyscy jesteście równi wobec ofiar, jakie ponieść macie.
Wszyscy jesteście żołnierzami. Nie naznaczam szarż, każę tylko doświadczeńszym wśród was pełnić funkcje dowódców. Szarże uzyskacie w bitwach. Każdy z was może zostać oficerem, jak również każdy oficer może znów zejść do szeregowców, czego oby nie było… Patrzę na was, jako na kadry, z których rozwinąć się ma przyszła armia polska, i pozdrawiam was, jako pierwszą kadrową kompanię.
Tomasz Ziemkowski mieszkaniec Ostrowca Świętokrzyskiego ma 50 lat i swoją przygodę z Marszem Pierwszej Kompanii Kadrowej postanowił rozpocząć od Nordkapp, jednego z najdalej wysuniętych na północ norweskiego przylądka Europy, pokonując łącznie 7525 km.
Czytaj więcejDetails
Radio Kielce - największe radio w regionie świętokrzyskim.
ul. Radiowa 4, 25-317 Kielce
tel. 41 368 12 00
fax. 41 344 65 44
radio@radiokielce.pl
101,4 MHz Świętokrzyskie
90,4 MHz Kielce
100,0 MHz Włoszczowa
215,072 MHz / KANAŁ 10D
OBSERWUJ NASZE PROFILE
