Nieznane historie, prawdziwe przeżycia i niezwykle zwykli… bohaterowie. Dajemy głos im, dajemy głos świadkom zdarzeń. Rejestrujemy opowieści z przeszłości i czasów obecnych. W każdy ostatni czwartek miesiąca premiera reportażu w Radiu Kielce – słuchaj na 101,4 MHz o godz. 20:10 oraz na radiokielce.pl i podcasty.radiokielce.pl.

„Do kogo należy teatr?” – taki napis od maja wisi na bramie Teatru imienia Stefana Żeromskiego w Kielcach. Pytanie postawili pracownicy teatru, cały zespół, gdy 30 kwietnia tego roku dotarła do nich informacja, że zwycięzca konkursu na nowego dyrektora instytucji, Jacek Jabrzyk nie jest zatwierdzany na tym stanowisku przez członków Zarządu Województwa Świętokrzyskiego. „Do kogo należy teatr?” – taki tytuł nosi audycja dokumentalna Ryszarda Kozieja, w której autor w chronologiczny sposób przedstawia, jak od września 2024 roku do końca czerwca 2025 roku gęstniała ponura i cuchnąca atmosfera wokół kieleckiej sceny dramatycznej, gdzie zmiana dyrektora miała być kontynuacją dokonań Michała Kotańskiego ale stało się inaczej, naciski polityków prowadzą do degradacji instytucji.

Mieli po kilkanaście lat, gdy stanęli w obronie tego, co było dla nich ważne: „Zawiesiliśmy ten krzyż i nawet do głowy nam nie przyszło, że ktoś w następnym dniu rękę wyciągnie na ten krzyż”, „Cały czas tato mówił, że komuniści nas zniszczą”, „Dwóch funkcjonariuszy było pod drzwiami mojej klasy. Zabrali mnie na przesłuchanie”. Co dokładnie wydarzyło się w 1984 roku we Włoszczowie? Jak potoczyły się losy uczestników strajku o krzyże? Odpowiedzi w premierowym reportażu „Byliśmy razem” autorstwa Marleny Płaskiej. W reportażu wspomnienia Alicji Groszek-Rydzek (przewodniczącej strajku), Jolanty Kozioł-Majki (z komitetu strajkowego) i uczestnika strajku Pawła Bielawskiego. W „Byliśmy razem” wykorzystane zostały także oryginalne nagrania przedstawicieli władzy oraz młodzieży sprzed 40 lat, pochodzące z archiwalnego reportażu Radia Kielce „Walka o krzyże”. Fragmenty wypowiedzi ks. Marka Łabudy pochodzą natomiast z notacji nagranej i udostępnionej nam przez Instytut Pamięci Narodowej. Ułożone podczas strajku utwory „Nie zdejmę krzyża” i „Czy Polska już słyszała” zaśpiewała schola działająca przy parafii św. Józefa Robotnika w Kielcach.

Jechali do Skarżyska-Kamiennej do pracy, ale nie dotarli na miejsce. W styczniu 1952 roku w miejscowości Występa doszło do tragicznego wypadku kolejowego. Zginęło 17 osób. W reportażu Ewy Okońskiej „Tragiczna podróż” o katastrofie opowiadają dr Krzysztof Telka – syn jednej z ofiar wypadku oraz redaktor Paweł Wełpa – dziennikarz portalu ProSkarżysko.

Bieszczady i Kielce, czyli Wołosatki. Ten zespół udowodnił, że związek na odległość może przetrwać 50 lat. Wołosatki stworzyły miejsce, gdzie ciągle są wakacje, wszyscy są młodzi, rozbrzmiewa muzyka i śpiew. Miały być częścią PRL-owskiej Operacji Bieszczady 40, jednak ograły polityków i propagandystów… w wielkim stylu.

Dwójka dzieci ucieka przed II wojną światową na wschód. Jednak w miejscu, do którego docierają nie znajdują spokoju, muszą wracać, ale każde z nową misją. Jurek wstępuje do Armii Krajowej, a Zosia ubiera popielatą bluzeczkę. Ma pomóc w akcji rozbicia więzienia. Na czym polegała misja Zofii? Dlaczego dopiero dziś mówi o wydarzeniach z czasów wojny? O tym w reportażu Magdaleny Galas-Klusek „Popielata bluzeczka”. Muzykę specjalnie do reportażu skomponował Grzegorz Salata, muzyk z Końskich, twórca KosmoFolk, a realizacją zajął się Michał Pastuszka.

W pewne słoneczne popołudnie do wioski o nazwie Cieszkowy (gmina Czarnocin) przyjechał autokar pełen zagranicznych gości. Chcieli dotknąć kawałka ważnej dla siebie historii, a interesowała ich jedna, konkretna posesja oraz jej mieszkańcy. O szczegółach niezwykłego spotkania opowiada reportaż Marleny Płaskiej „Trzy pokolenia”.

To nie była zwyczajna, rodzinna niedziela. Ten dzień zmienił ich życie na lata… Zabieramy Państwa do Głuchołaz na Opolszczyźnie, miasteczka, które jako pierwsze ucierpiało wskutek powodzi, i dla którego pomoc przekazali słuchacze Radia Kielce. Marlena Płaska w reportażu „Jeszcze będziemy się śmiać” opowiada o bezsilności i strachu, a także o determinacji, walce i sile.

W Czermnie od 120 lat przez jedną noc w roku słychać głośne dudnienie. Ten dźwięk oznajmia Zmartwychwstanie Pańskie. Kim są bębniarze i jaką tajemnicę skrywa tamtejszy instrument? Zapraszamy do wysłuchania reportażu Magdaleny Galas-Klusek.

Przed wybuchem II wojny światowej w Krakowie zapadła decyzja o wywiezieniu ołtarza Wita Stwosza z Bazyliki Mariackiej i ukryciu go w… Sandomierzu. O niezwykłym transporcie i sandomierskich śladach tej historii opowiada dokument Marleny Płaskiej „Sandomierska tajemnica ołtarza Wita Stwosza”. Wystąpili w nim: Urszula Stępień – kustosz Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu; prof. Stanisław Waltoś – autor książki „Grabież ołtarza Wita Stwosza”; ks. bp Krzysztof Nitkiewicz – ordynariusz diecezji sandomierskiej; ks. Piotr Tylec – Dyrektor Biblioteki Diecezjalnej w Sandomierzu; dr hab. Jarosław Adamowicz – kierownik prac badawczo-konserwatorskich ołtarza Wita Stwosza.

Gustaw Herling-Grudziński urodził się w 1919 roku w Kielcach. Miejsc związanych z Gustawem jest w regionie świętokrzyskim jednak znacznie więcej. Zapraszamy na dokument „Pisarz narodzony w łagrze. Świętokrzyskie ślady Gustawa”. Audycja powstała w 2019 roku, który decyzją Sejmu był Rokiem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego w związku z setną rocznicą urodzin pisarza.

W reportażu Marleny Płaskiej „Dziękujemy Ojcze Święty, u nas wszystko dobrze” pokazujemy Watykan dosłownie „od kuchni”. To spojrzenie na pontyfikat i osobę św. Jana Pawła II oczami polskiej rodziny – Agnieszki i Pawła Wysockich, którzy przez wiele lat mieszkali we Włoszech, a papieża spotykali nie tylko podczas oficjalnych uroczystości.

13 września 2017 roku zmarł biskup Kazimierz Ryczan, ordynariusz diecezji kieleckiej w latach 1993-2014. W reportażu Marleny Płaskiej „Taki normalny człowiek, a biskup” poznajemy go nie od strony oficjalnych spotkań i uroczystości, ale z perspektywy jego najbliższych współpracowników. W audycji wystąpili: prof. Stanisław Góźdź, Wojciech Lubawski, Sławomir Sobczyk.

W 40. rocznicę powstania NZSS Solidarność oddajemy głos ludziom świętokrzyskiej Solidarności. Ich oczami pokazujemy okres od powstania związku aż do 1989 roku. W dokumencie Marleny Płaskiej „Stanowiliśmy jedno” wystąpili: Stanisława Gawlik, Ewa Markowska, Waldemar Bartosz, Bogdan Ryś, Paweł Perchel, Jerzy Jabłoński i Stanisław Bieniek.

10-letnia Marysia z Pardołowa była jednym z miliona polskich dzieci wysłanych do pracy przymusowej w Niemczech. W reportażu „Młynek Marysi” opowiada o tym, jak udało jej się pieszo po wojnie wrócić do domu w Świętokrzyskiem i jak wyglądała praca w Rzeszy. Jak młynek do kawy mógł uratować życie całej rodziny? A może miał specjalną moc? Zapraszamy do wysłuchania reportażu „Młynek Marysi” Magdaleny Galas-Klusek w realizacji Michała Pastuszki. Muzyka: Zespół Śpiewaczy Echo Łysicy.

„Ten Polak” – niezwykła historia o tym, jak pozornie zwyczajna miłość dwojga ludzi, którzy w świetle ówczesnego prawa nie powinni się w sobie zakochać, do dziś łączy kolejne pokolenia Niemców i Polaków. Kim był Polak, któremu w bawarskiej wiosce postawiono pomnik? Zapraszamy do wysłuchania reportażu Marleny Płaskiej.

12-letnia dziewczynka podstępem zaciągnięta przez księdza na plebanię traumatycznie doświadczyła molestowania przez duchownego. Przez lata nie mówiła o tym nikomu. Aż w końcu, po kilkunastu latach, nie mogąc poradzić sobie z dramatycznymi wspomnieniami, próbowała popełnić samobójstwo. Czy to przejmujące doświadczenie będzie towarzyszyło jej przez całe życie? Czy przyjdzie czas kiedy zapomni o krzywdzie, która spotkała ją od osoby, której tak bardzo ufała? Zapraszamy do wysłuchania reportażu Pawła Klepki.

Izba Pamięci „Ponurego” i „Topoli” w Janowicach zniknęła, a i dom rodzinny Komendanta jest zagrożony. Tak naprawdę ten drewniany, prawie stuletni, dom w Janowicach pojawił się w świadomości wielu tysięcy ludzi w czerwcu 1988 roku, podczas pogrzebu mjr. Jana „Ponurego”. To wówczas szczątki Komendanta poległego pod Jewłaszami na Nowogródczyznie 16 czerwca 1944 roku powróciły w rodzinne progi. Witały go tłumy, a przez całą noc przed pogrzebem w maleńkiej izdebce czuwała przy nim warta honorowa. To z tego domu wyszedł do Nagorzyc kondukt pogrzebowy, który przez Michniów, Wykus i Rataje, trzeciego dnia dotarł do opactwa Cystersów w Wąchocku, gdzie „Ponury” spoczął w krypcie. Już wtedy Józef Piwnik ps. „Topola” zbierał rozmaite związane z bratem pamiątki, a potem nad gankiem pojawił się napis „KWATERA MJR PONUREGO”. Komendant został patronem janowickiej szkoły, a pamiątek wciąż przybywało. Przynosili je nie tylko żołnierze „Ponurego” i „Nurta” goszczący u „Topoli”: Marian Świderski ps. „Dzik”, Zdzisław Rachtan ps. „Halny” czy Edmund Rachtan ps. „Kaktus”, ale i wielu innych. Z czasem malutka izdebka stała się Izbą Pamięci. Powstały gabloty i dopóki żyli mieszkańcy domu nr 30 w Janowicach także odwiedzający Izbę turyści zostawiali tam proporczyki i inne przedmioty na znak, że tu byli. Po śmierci Józefa Piwnika i pani Guci rodzinny dom Piwników został zamknięty. Pamiątki zgromadzone w Izbie Pamięci rozpierzchły się po świecie. Przed domem, w samym środku Janowic, znajduje się jeszcze głaz z metalową tablicą podającą krótką biografię Jana Piwnika. Kiedyś to miejsce tętniło życiem, a dziś… Zapraszamy do wysłuchania reportażu „Kwatera Komendanta” autorstwa Magdaleny Smożewskiej-Wójcikiewicz w realizacji Tomasza Tamborskiego.

Zmarłego w kwietniu 2020 roku wieloletniego lektora i dziennikarza Radia Kielce, autora i reżysera słuchowisk radiowych, reportażystę wspominają przyjaciele i współpracownicy radiowca: profesor Stanisław Góźdź, doktor Cezary Jastrzębski, Andrzej Maćkowski, Czesław Dudzik oraz Tomasz Tamborski, który także reportaż zrealizował.