W 1964 roku przypadała setna rocznica urodzin Stefana Żeromskiego. W celu jej upamiętnienia powstało w Kielcach Muzeum Stefana Żeromskiego.

Siedzibę swą znalazło w części gmachu zbudowanego w latach 1724-1727 z inicjatywy biskupa krakowskiego Konstantego Felicjana Szaniawskiego z przeznaczeniem na szkołę. I tu właśnie w latach 1874-1886 nauki pobierał Stefan Żeromski.

Inicjatorką powstania Muzeum Stefana Żeromskiego była kustosz Aleksandra Dobrowolska, która posiadała doświadczenie w tworzeniu wystaw poświęconych wielkim pisarzom: Henrykowi Sienkiewiczowi oraz Janowi Kochanowskiemu. Wsparli ją: prof. Stanisław Lorentz, prof. Henryk Markiewicz i prof. Kazimierz Wyka oraz córka pisarza – Monika Żeromska.

Uroczyste otwarcie placówki miało miejsce 28 czerwca 1965 roku. W przemówieniu, wygłoszonym wówczas, podkreślono ideę przewodnią, wymowę i przesłanie, jakie ma powstanie nowej instytucji, zaakcentowano także jego wymiar i rangę.

Wystawa biograficzno-literacka, znajdująca się na piętrze budynku, obejmuje lata dziecięca i szkolne autora „Wiernej rzeki”. Ekspozycja w układzie chronologicznym prezentuje: historię budynku i szkoły, domu i dziejów rodziny Żeromskich oraz czas edukacji szkolnej autora między innymi „Przedwiośnia” oraz „Dzienników”. Ostatnia część ekspozycji poświęcona pracy i twórczości Stefana Żeromskiego, ukazuje najcenniejsze pamiątki po pisarzu – listy, rękopisy utworów oraz ich pierwsze wydania.

W 2022 roku, w związku z planami poszerzenia wystawy stałej dotyczącej życia i twórczości Stefana Żeromskiego, muzeum zmieniło nazwę na Muzeum Stefana Żeromskiego.