M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Nie wielkie idee, a zwykłe, ludzkie sprawy przyświecały odbudowie niepodległej Polski – mówi Paweł Wolańczyk, kustosz Muzeum Historii Kielc.
Pierwszą inwestycją była budowa publicznych łaźni. Ówczesny prezydent miasta Mieczysław Łukasiewicz dbał o rozwój szkolnictwa, popierał rozbudowę Szpitalika Dziecięcego i budowę sieci kanalizacyjnej i wodociągowej Kielc.
106 lat temu Polska odzyskała niepodległość. Jaka była wówczas sytuacja w Kielcach? Paweł Wolańczyk przypomina, że Kielce od 1915 roku pozostawały pod kontrolą Austro-Węgier.
– W październiku 1918 roku państwo monarchii Habsburgów zaczęło się rozpadać. Bardzo szybko, bo już w połowie października prezydent Kielc Gustaw Bukowiński ogłosił na forum rady miejskiej, że stacjonujący w mieście pułk piechoty austriackiej przekazał mu informację, że Polacy powinni rozpocząć przygotowania do przejęcia kontroli nad miastem. Oficjalna zmiana władzy dokonała się 1-go listopada. Pułk austriacki złożył wtedy przysięgę wierności polskim władzom, a następnie został rozbrojony – mówi kustosz.
Paweł Wolańczyk podkreśla, że sytuacja polityczna w Kielcach na początku listopada 1918 roku była bardzo niestabilna, ponieważ miasto co chwilę miało innego zwierzchnika. Po wycofaniu się Austro-Węgier z terenów Kielecczyzny, kontrolująca wówczas tereny byłego Królestwa Polskiego Rada Regencyjna podjęła decyzję o utrzymaniu dotychczasowej administracji z prezydentem Bukowińskim na czele. Zaledwie kilka dni później, 7 listopada 1918 roku w Lublinie działacz Polskiej Partii Socjalistycznej Ignacy Daszyński powołał Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, który wyznaczył nowe władze Kielc – komisarza Franciszka Loefflera, szefa kieleckich struktur PPS-u. Po przekazaniu władzy przez Radę Regencyjną Józefowi Piłsudskiemu, Rząd Daszyńskiego wraz z Kielcami podporządkował się jego zwierzchności, a wraz z początkiem 1919 roku nowym prezydentem Kielc został Mieczysław Łukasiewicz, który pełnił tę funkcję 8 lat, aż do roku 1927.
Paweł Wolańczyk informuje, że budowę struktur nowego państwa polskiego na terenie Kielc rozpoczęto nie od instytucji państwowych, a od zabezpieczenia potrzeb obywateli.
– Pierwszą inwestycją w Kielcach wbrew pozorom nie była chociażby siedziba policji czy sądu, a budowa publicznych łaźni. Budowa państwa często właśnie tak wygląda – nie wielkie idee, wielkie gmachy, a zwykłe ludzkie sprawy. Najważniejszymi wówczas kwestiami było m.in. dostarczenie żywności do aprowizacji miasta, zbudowanie lokali mieszkalnych dla urzędników czy zabezpieczenie stanu sanitarnego miasta – wymienia historyk.
Paweł Wolańczyk zaznacza, że przełom października i listopada 1918 roku w Kielcach to także okres licznych niepokojów społecznych, spowodowanych załamaniem się dotychczasowych dostaw żywności prowadzonych przez władze Austro-Węgier. Doprowadziło to do regularnych protestów i zamieszek. W tym czasie doszło także do pogromu ludności żydowskiej, podczas którego splądrowano część sklepów należących do Żydów.
Dzień Niepodległości obchodzony jest 11 listopada na pamiątkę przekazania władzy wojskowej na terenie byłego Królestwa Polskiego Józefowi Piłsudskiemu przez Radę Regencyjną. Miało to miejsce 11 listopada 1918 roku. Data ta stała się świętem państwowym na mocy ustawy z dnia 23 kwietnia 1937 roku. W PRL-u, decyzją Krajowej Rady Narodowej, zlikwidowano Święto Niepodległości i ustanowiono w jego miejsce Narodowe Święto Odrodzenia Polski, obchodzone 22 lipca.
W 1989 roku przywrócono Narodowe Święto Niepodległości.
Autor: Piotr Sawa
