Ciekawą monetę bizantyjską z XI wieku, przerobioną na medalik, znaleziono w Wojnowicach w gminie Ćmielów. To najstarszy chrześcijański zabytek sakralny odkryty w okolicach Sandomierza.
Na jednej jej stronie znajduje się wizerunek Chrystusa błogosławiącego, a na drugiej krzyż i monogram Jezusa oraz napis, który można przetłumaczyć jako „Chryste zwyciężaj”.
Dr hab. Marek Florek z Delegatury Urzędu Ochrony Zabytków w Sandomierzu podkreśla, że jest to rzadko spotykany obiekt. Po pierwsze, moneta wykonana jest z brązu i jako obiegowa nie funkcjonowała poza granicami cesarstwa bizantyńskiego. Po drugie, na ziemiach pierwszych Piastów prawie w ogóle nie było tak drobnych dewocjonaliów jak medaliki czy krzyżyki, one pojawiły się u nas dopiero u schyłku średniowiecza. Natomiast w XI wieku takie przedmioty były popularne na Rusi.
– Można postawić hipotezę, że wojownik służący u cesarzy bizantyńskich dostał monetę przerobioną na medalik lub sam ją wykonał, z Bizancjum wrócił na Ruś, a z Rusi trafił w okolice Sandomierza. Ślady wojowników, tzw. Waregów, odkryto wcześniej niedaleko miejsca, gdzie znaleziono monetę – powiedział Marek Florek.

Zabytek jest w niezłym stanie. Znaleziono go na terenie stanowiska archeologicznego pochodzącego z lat 90. XX wieku. Badany jest tam teren osady wczesnośredniowiecznej.
Monetę przerobioną na medalik znalazł pasjonat poszukiwań Patryk Chmielewski i przekazał służbom zajmującym się ochroną zabytków. Wkrótce trafi ona do zbiorów Muzeum Zamkowego w Sandomierzu.

