Dziś w Polsce obchodzony jest Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Został on ustanowiony trzy lata temu w hołdzie obywatelom Polski, którzy w akcie heroicznej odwagi, współczucia i solidarności ratowali bliźnich od zagłady.
– W tym roku w związku ze stanem epidemii odwołano publiczne obchody związane z tym dniem, jednak Instytut Pamięci Narodowej przygotował wystawy, konferencje i filmy, które można oglądać online, bez wychodzenia z domu – informuje naczelnik kieleckiej delegatury IPN Dorota Koczwańska-Kalita.
– Wchodząc na stronę www.ipn.gov.pl znajdziemy zakładkę poświęconą w całości pamięci Polaków ratujących Żydów. Są tam m.in. artykuły, badania i publikacje IPN. Natomiast o 17.00 poprzez tę stronę będzie można obejrzeć film „Paszporty Paragwaju”. To polska produkcja o grupie berneńskiej, czyli grupie dyplomatów, która tworzyła fałszywe dokumenty dla Żydów, by mogli oni przekroczyć granice – wymienia naczelnik.
Jak mówi mówi dr Tomasz Domański z kieleckiej delegatury IPN – Medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata odznaczono ok. 280 mieszkańców dawnego województwa kieleckiego. Jednak pomagających było znacznie więcej.
– Trudno powiedzieć ile w sumie jest osób, które nie zostały odznaczone, a pomagały. Takich badań dla całej Polski nie prowadzono. Ogólnie szacuje się, że w skali całych okupacyjnych ziem polskich w pomoc mogło być zaangażowanych od 30 do 300 tys. Polaków. W regionie kieleckim Żydzi znajdowali pomoc głównie na wsiach. Pomagano też przymusowym żydowskim pracownikom zakładów zbrojeniowych – mówi historyk.
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów jest obchodzony 24 marca w nawiązaniu do dnia, w którym Niemcy brutalnie zamordowali w Markowej rodzinę Ulmów. Według obecnej wiedzy, w całej okupowanej Polsce za pomoc Żydom zginęło około tysiąca Polaków, w tym około 120 osób z regionu kieleckiego – mówi dr Tomasz Domański.
– W Skórnicach, w powiecie koneckim, zamordowano rodzinę Olszewskich. Było też wiele zabójstw indywidualnych, np. zabójstwo Jana Kaliny pod Staszowem – wymienia historyk.
Polskie Radio Kielce zrealizowało cykl audycji poświęconych rodzinom z regionu kieleckiego, które ratowały Żydów podczas okupacji. Wszystkich historii można wysłuchać na stronie www.polacyratujacyzydow.com.pl