Badania diagnostyczne, to po szczegółowym wywiadzie lekarskim, najszybsze i najlepsze narzędzie w rozpoznaniu większości schorzeń i ocenie stanu zdrowia. Co obadania laboratoryjne mówią nam o naszym organizmie i jak się do nich przygotować? O tym rozmawialiśmy z Anną Goliszek, specjalistą diagnostyki laboratoryjnej w Świętokrzyskim Centrum Onkologii.
– Jak często powinniśmy wykonywać podstawowe badania laboratoryjne?
Częstość badania laboratoryjnego uzależniona jest od naszego wieku. W wieku młodym badania profilaktyczne powinniśmy wykonywać co 2 lata. Natomiast po 40 roku życia warto wykonywać je raz w roku, ponieważ wraz z wiekiem parametry w naszej krwi i ulegają zmianie.
– Jakie badania laboratoryjne powinniśmy wykonywać?
Podstawowym badaniem jest morfologia krwi obwodowej. Jest to badania, które pozwala nam ocenić ogólną kondycję naszego organizmu i jest to badanie, które mówi nam o ilości i jakości komórek krwi: erytrocytów, leukocytów, płytek krwi. Dzięki temu badaniu możemy dowiedzieć się też o niedokrwistości, które charakteryzuje się obniżonym stężeniem hemoglobiny, zaburzonymi parametrami erytrocytarnymi. Wówczas wykonać badania dodatkowe, które pozwolą nam odpowiedzieć na pytanie: co jest przyczyną niedokrwistości, czy jest ona spowodowana niedoborem żelaza, kwasu foliowego, czy witaminy B12. Nieprawidłowości w morfologii krwi mogą też wskazywać na toczące się zakażenia, na stan zapalny w naszym organizmie. Morfologia krwi może być takim pierwszym badaniem, po którym lekarz zleci nam dodatkowe badania w celu potwierdzenia, bądź wykluczenia choroby nowotworowej.
– Ważnym badaniem jest też badanie ogólne moczu.
Tak. Ono pozwala nam ocenić choroby nerek, choroby dróg moczowych, czy też ryzyko powikłań wynikających z chorób cywilizacyjnych, jak np. cukrzyca, czy też nadciśnienie tętnicze.
Warto również wykonywać badanie oznaczające poziom glukozy, czyli poziom cukru we krwi. Oznaczenie stężenia glukozy jest bardzo ważnym badaniem, ponieważ cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną. Do cukrzycy może prowadzić otyłość i ważne jest, abyśmy wcześniej rozpoznali cukrzycę. Kiedy jest ona dobrze leczona możemy uniknąć ryzyka powikłań, a są to: zaburzenia widzenia, zaburzenia funkcji nerek, czy też choroby sercowo – naczyniowe.
Ważnym badaniem, które powinniśmy wykonywać raz w roku, a zwłaszcza u pacjentów, którzy są mało aktywni, cierpią na nadciśnienie tętnicze, którzy są już starszym wieku, to badanie oceny ryzyka chorób sercowo- naczyniowych i ryzyka rozwoju miażdżycy. Jest to tzw. profil lipidowy. Tu oznaczamy stężenie cholesterolu całkowitego, stężenie triglicerydów LDL (tzw. zły cholesterol) i HLD (tzw. dobry cholesterol). O zwiększonym ryzyku świadczy wzrost cholesterolu całkowitego tijglicerydów LDL, czemu towarzyszy często obniżone stężenie HDL.
– Zadbaliśmy już o serce, zadbaliśmy o nerki, a co z wątrobą?
Wątroba jest bardzo ważnym narządem, pełni funkcje detoksykujące naszego organizmu, usuwa szkodliwe substancje z naszego organizmu i warto jest ocenić jej funkcje. Tutaj możemy oznaczyć bilirubinę, aspat, alat GGTP i ALP. To skróty nazw parametrów biochemicznych, które oceniamy w tzw. panelu oceniającym funkcje wątroby.
Jak się przygotować do podstawowych badań diagnostycznych, czy zawsze trzeba być na czczo i czym się kierować przy wyborze laboratorium, by uzyskać wiarygodne wyniki badania. Na te m.in. w dalszej części rozmowy z Anną Goliszek, specjalistą diagnostyki laboratoryjnej w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, którą zamieściliśmy poniżej:
Część pierwsza:
Część druga: