M10D 215,072 MHz Zadzwoń do studia 41 200 20 20 
Zmarł profesor Władysław Bartoszewski. Polityk, działacz społeczny, pisarz i autorytet moralny. Ceniony dyplomata i historyk, badacz dziejów Powstania Warszawskiego i prasy konspiracyjnej, także dziennikarz i publicysta. Kawaler Orderu Orła Białego. W lutym ukończył 93 lata.
Władysław Bartoszewski należał do pokolenia Kolumbów, osób heroicznych, które w czasie okupacji hitlerowskiej za główny cel postawiły sobie walkę o wolność i niepodległość Polski – tak o zmarłym profesorze mówi Adam Massalski, wykładowca UJK, harcmistrz i społecznik.
W rozmowie z Radiem Kielce profesor Massalski podkreślił szczególne zaangażowanie Władysława Bartoszewskiego w działalność „Żegoty” – polskiej humanitarnej organizacji podziemia, której zadaniem było organizowanie pomocy Żydom w gettach oraz poza nimi. „Ta postawa, pełna poświęcenia i heroizmu była i jest godna najwyższego uznania” – stwierdził.
Adam Massalski dodał, że każda śmierć jest związana z naturalnym biegiem naszego życia, ale śmierć Władysława Bartoszewskiego jest wielką stratą dla naszego narodu.
Był sumieniem narodu, w polityce nie uznawał kompromisu – tak zmarłego Władysława Bartoszewskiego wspomina profesor Stanisław Żak.
– Kiedy usłyszałem wiadomość o jego śmierci, to pierwsza moja myśl była taka, że to ostatni wielki Polak patriota, który zszedł ze sceny politycznej – powiedział profesor Żak. – Gdybyśmy teraz chcieli i umieli przejąć jego idee, jako swoisty testament, to zdaje się, że wykazalibyśmy wiele mądrości politycznej i historycznej – dodał.
– Słuchałem jednego z jego ostatnich wywiadów, w którym przytoczył słowa Jana Nowaka- Jeziorańskiego, że Polska znalazła się w sytuacji wyjątkowej od czasów Bitwy Wiedeńskiej, ale obawiał się jednego – ponieważ mamy idealną sytuację międzynarodową, to prawdopodobnie, przez swoje warcholstwo możemy to wszystko – jak się wówczas wyraził „schrzanić” – powiedział profesor Żak.
– Władysław Bartoszewski był sumieniem narodu, a sumienia nie zawsze się słucha, czasem się je przydusza. Uważał, że w relacjach międzynarodowych nasz kraj powinien być bardziej elastyczny, bo – mając ogromną wiedzę historyczną – zdawał sobie sprawę z konsekwencji – dodał profesor Żak.
– Człowiek, który dla mojego pokolenia i dla wielu następnych będzie wzorem odpowiedzialności i zaangażowania w sprawy ważne – mówi o Władysławie Bartoszewskim prezes Stowarzyszenia im. Jana Karskiego w Kielcach. Bogdan Białek dodaje, że cenił wyjątkową osobowość profesora, jego humor i dystans do rzeczywistości.
Władysław Bartoszewski udzielał wielkiego wsparcia osobom, działającym na rzecz pojednania polsko- żydowskiego, w czasach, kiedy było to bardzo trudne – stwierdził Bogdan Białek.
– To były takie czasy, kiedy pojawienie się w formie zorganizowanej naszych działań, bo to przecież jeszcze przed oficjalnym powstaniem stowarzyszenia było, budziły opór i niedowierzanie nie tylko osób, mających określony pogląd o tym, czym był pogrom kielecki, ale też świadomych i znających historię. Dlatego słowa profesora, wypowiedziane przed kamienicą przy ulicy Planty 7 w 2006 roku, podczas obchodów rocznicy pogromu, że Kielce to jest inne miasto i mogą być wzorem dla innych miejscowości w Polsce, jak uporać się z przeszłością, będą wypisane w kamieniu i będą przemawiały do następnych pokoleń przez dziesiątki lat – powiedział Bogdan Białek.
Profesor Władysław Bartoszewski wspominał Kielce także w rozmowach- rzekach, które prowadził z nim i opublikował jego przyjaciel, dziennikarz Michał Komar.
Prof. Bartoszewski wykładał historię Polski na uniwersytetach polskich i niemieckich. Ceniony historyk okresu Powstania Warszawskiego oraz losu polskich Żydów. Był więźniem Auschwitz, redaktorem podziemnej prasy, zastępcą kierownika referatu żydowskiego Delegatury Rządu, współtwórcą Rady Pomocy Żydom „Żegota”. Jako żołnierz Armii Krajowej walczył w Powstaniu Warszawskim. W okresie PRL działał w opozycji demokratycznej.
Po 1989 roku był dwukrotnie ministrem spraw zagranicznych, ambasadorem w Austrii, senatorem IV kadencji. Od 2007 roku pełnił funkcję sekretarza stanu w kancelarii premiera – najpierw w rządzie Donalda Tuska, potem Ewy Kopacz. Przewodniczył Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Niezłomny orędownik dialogu polsko-niemieckiego i polsko-żydowskiego.
Wykładał na uniwersytetach w Monachium, Eichstaett i Augsburgu. Napisał około 50 książek, ponad 1500 opracowań i artykułów naukowych, głównie na temat okupacji hitlerowskiej, zagłady Żydów, stosunków polsko-niemieckich i polsko-żydowskich oraz roli intelektualistów w polityce. Wygłosił szereg odczytów i referatów na różnorodnych forach międzynarodowych, komentując doświadczenia osobiste, snując refleksje na najważniejsze tematy, o odwadze, osądzaniu innych, przyjaźni, uczciwości czy ludzkiej przyzwoitości.
Władysław Bartoszewski urodził się w 19 lutego 1922 roku w Warszawie. W okresie okupacji hitlerowskiej był więziony w obozie koncentracyjnym w Auschwitz, z którego został zwolniony prawdopodobnie dzięki działaniom PCK w Międzynarodowym Czerwonym Krzyżu i staraniom rodziny. Jako żołnierz Armii Krajowej brał udział w Powstaniu Warszawskim, podczas którego został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami oraz Krzyżem Walecznych.
Po wojnie był prześladowany przez reżim komunistyczny. Władze PRL więziły go pod zarzutem szpiegostwa łącznie 6 i pół roku (1946-48 i 1949-54). Został zrehabilitowany w 1955 roku. W 1970-tym w związku z aktywną działalnością opozycyjną i licznymi kontaktami w krajach zachodnich, został objęty zakazem druku w Polsce (do jesieni 1974) oraz poddany innym represjom, jak: rewizje, odmowy wydania paszportu, rozpowszechnianie fałszywych informacji.
W latach 80. był między innymi współzałożycielem Towarzystwa Kursów Naukowych i wykładowcą „Uniwersytetu Latającego”. Wykładał także na KUL-u i na uniwersytetach niemieckich. Po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku został internowany.
W latach 1990-1995 pełnił funkcję ambasadora w Wiedniu. Ministrem spraw zagranicznych był w rządach: Józefa Oleksego w 1995 roku oraz Jerzego Buzka – od 2000 do 2001 roku. W latach 1997-2001 zasiadał w Senacie, gdzie pracował między innymi w komisji praw człowieka i praworządności. W latach 2001-2010 był prezesem polskiego PEN-Clubu. Potem pełnił funkcję honorowego prezesa.
Laureat wielu wyróżnień krajowych i zagranicznych. W 1966 roku został odznaczony medalem „Sprawiedliwy Wśród Narodów świata” przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie. Honorowy obywatel państwa Izrael. W 1995 roku otrzymał Order Orła Białego. W 2011 roku prezydent Bronisław Komorowski powołał go w skład kapituły tego odznaczenia – profesor Bartoszewski objął funkcję Kanclerza Orderu Orła Białego. Został też uhonorowany między innymi Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Wielkim Krzyżem Zasługi Orderu Republiki Federalnej Niemiec oraz Austriackim Krzyżem Honorowym w Nauce i Sztuce I klasy.
Władysław Bartoszewski miał tytuł profesora uniwersytetu bawarskiego, był też doktorem honoris causa wielu uniwersytetów, między innymi w Warszawie, Wrocławiu, Marburgu, Uniwersytetu Żydowskiego w Baltimore, a także honorowym obywatelem kilku polskich miast.
