Ksiądz biskup Kazimierz Ryczan, biskup kielecki w latach 1993-2014, został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Odznaczenie odebrał w jego imieniu brat, Marian Ryczan.
W liście do uczestników uroczystości prezydent Andrzej Duda napisał:
Serdeczne podziękowania i wyrazy szacunku składam osobom odbierającym odznaczenia przyznane pośmiertnie. Nie ma już wśród nas postaci polskiego Kościoła tej miary, co śp. ksiądz biskup Kazimierz Ryczan, były ordynariusz kielecki czy śp. księża Franciszek Karabuła, Bogdan Jaworek, Alfred Mąka i Józef Schabowski. Pozostanie jednak wdzięczna pamięć o ich godnej postawie w chwili ciężkiej próby, jaką przechodziła Polska, a wraz z nią polski Kościół. Cześć Ich pamięci!” – czytamy.
To niejedyne odznaczenie dla osób duchownych z naszego regionu. Medale Stulecia Odzyskanej Niepodległości „Za zasługi dla niepodległej” odebrali w Warszawie ks. biskup Edward Frankowski z diecezji sandomierskiej oraz ksiądz Marek Łabuda z diecezji kieleckiej.
W sumie, z okazji Narodowego Dnia Pamięci Duchownych Niezłomnych ustanowionego w 2018 roku, w Belwederze wręczono dziś odznaczenia państwowe 13 osobom duchownym. Data tego dnia nawiązuje do rocznicy uprowadzenia i męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki.
ODZNACZENI Z OKAZJI NARODOWEGO DNIA PAMIĘCI DUCHOWNYCH NIEZŁOMNYCH
KRZYŻEM KOMANDORSKIM Z GWIAZDĄ ORDERU ODRODZENIA POLSKI:
Ksiądz Bogdan JAWOREK – pośmiertnie
KRZYŻEM KOMANDORSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI:
Ksiądz Henryk RYKAŁA – pośmiertnie
Ksiądz Biskup Kazimierz RYCZAN – pośmiertnie
KRZYŻEM OFICERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI:
Ksiądz Tadeusz FARYŚ
Ksiądz Wacław LEWKOWICZ
Ksiądz Waldemar SZCZUROWSKI
Ksiądz Józef SCHABOWSKI – pośmiertnie
KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI:
Ksiądz Piotr ŻUBEREK
Ksiądz Franciszek KARABUŁA – pośmiertnie
ZA ZASŁUGI DLA NIEPODLEGŁEJ – MEDALEM STULECIA ODZYSKANEJ NIEPODLEGŁOŚCI:
Ksiądz Biskup Edward FRANKOWSKI
Ksiądz Dariusz KALIŃSKI
Ksiądz Marek ŁABUDA
Ksiądz Alfred MĄKA
Ksiądz Piotr PŁONKA
Biskup Kazimierz Ryczan był biskupem kieleckim w latach 1993-2014. Wcześniej, w latach 1980-1981 wiceprzewodniczącym Komisji Solidarności na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W swoich homiliach wielokrotnie podkreślał wartość i znaczenie Ojczyzny. Jego dekretem powołano ponad 20 nowych parafii w diecezji kieleckiej. Powstało też wiele misji zagranicznych, m.in. parafia w Kazachstanie i na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Biskup Kazimierz Ryczan osobiście poświęcił kościoły wybudowane tam przez misjonarzy z diecezji kieleckiej. Wspierał też dynamiczny rozwój placówek Caritas i dzieł charytatywnych. Podczas jego posługi nastąpiła reaktywacja szkolnictwa katolickiego w diecezji. Biskup Kazimierz Ryczan był wielokrotnie odznaczany. W 2009 otrzymał z rąk Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Złoty Medal za Długoletnią Służbę. Nadano mu też tytuł honorowego obywatela Kielc. Został także przyjęty w poczet członków Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie w randze Komandora z Gwiazdą. Zmarł 13 września 2017 roku, po długiej i ciężkiej chorobie.
Biskup Edward Frankowski urodził się 15 sierpnia 1937 roku w Kępie Rzeczyckiej koło Stalowej Woli. Ukończył Wyższe Seminarium Duchowne w Przemyślu. Święcenia kapłańskie przyjął w roku 1961. Jako wikariusz pracował w parafii Hyżne koło Rzeszowa i w Jaśle. Jako proboszcz posługiwał od 1967 roku w Stalowej Woli Południe. Następnie w parafii św. Floriana od 1975 roku i w parafii Matki Bożej Królowej Polski w latach 1978-92. Był kapelanem NSZZ „Solidarność” w latach 1980-1992. Obecnie, będąc biskupem seniorem, aktywie angażuje się w posługę pasterską w diecezji sandomierskiej. Sakrę biskupią przyjął 5 marca 1989 roku, obierając za dewizę słowa: „Christus vincit” tzn. „Chrystus zwycięża”.
Ks. Marek Łabuda od 1984 do 1987 roku był wikariuszem parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny we Włoszczowie. Od 3 do 16 grudnia 1984 roku uczestniczył w strajku okupacyjnym młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie w obronie krzyży. 1 grudnia 1984 roku zawieszono krzyże w salach lekcyjnych, które zostały zdjęte na podstawie decyzji dyrektora szkoły. W dniu 3 grudnia 1984 roku młodzież na znak protestu przeciw zdjęciu krzyży rozpoczęła strajk okupacyjny, na czele którego stanął ksiądz Marek Łabuda. 14 grudnia 1984 roku kapłan został ukarany karą grzywny w wysokości 20 tys. zł przez Rejonowe Kolegium ds. Wykroczeń we Włoszczowie. Z kolei dnia 11 czerwca 1985 roku ksiądz Marek Łabuda został skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Jędrzejowie na karę jednego roku pozbawienia wolności. W wyniku rewizji Sąd Wojewódzki w Kielcach zmienił zaskarżony wyrok i zawiesił wykonanie kary na okres trzech lat, wymierzył karę grzywny w wysokości 100 tys. zł oraz obciążył kosztami sądowymi i zobowiązał księdza Marka Łabudę do niepodejmowania działań o charakterze antypaństwowym. Ksiądz Marek Łabuda w okresie od 1985 do 1987 roku współorganizował msze za Ojczyznę, jak również spotkania mieszkańców Włoszczowy z działaczami opozycyjnymi m.in. z Gdańska, Krakowa i Warszawy. Był inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa, szykanowany i dwukrotnie pobity.
Wielce Czcigodni Odznaczeni!
Ekscelencje Księża Biskupi!
Wielebni Kapłani!
Szanowni Zgromadzeni!
Czwartego października 2018 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił ustawę, na mocy której 19 października stał się świętem państwowym, Narodowym Dniem Pamięci Duchownych Niezłomnych. Odtąd w każdą rocznicę męczeńskiej śmierci bł. Księdza Jerzego Popiełuszki oddajemy szczególnie uroczysty hołd tym duszpasterzom, którzy, jak czytamy w uzasadnieniu ustawy, dawali wyraz swojej wierze (…), ale też męstwu i niezłomnej postawie patriotycznej (…).
Podkreślam tu oficjalny, państwowy charakter tego święta, ponieważ jest on ważnym znakiem czasu, a jednocześnie odpowiednim sposobem uczczenia dokonań duchownych gotowych do najwyższych poświęceń w pokojowej walce o prawdę, sprawiedliwość i wolność dla wszystkich Polaków, także niewierzących. Duchowni Niezłomni toczyli tę walkę w czasie okupacji niemieckiej i sowieckiej oraz w Polsce powojennej, kiedy upadek komunizmu mógł się wydawać jedynie odległym obiektem marzeń. Trzeba było niezwykłej, heroicznej nadziei, aby i w ukryciu, i jawnie, dobitnym słowem i śmiałym czynem tworzyć przestrzeń wolności dla gnębionych rodaków. Trzeba było wielkiej wiary, aby przekonywać, że jeszcze powróci Rzeczpospolita wolna i suwerenna; że warto nie szczędzić modlitwy, pracy i zaangażowania społecznego, aby odrodziła się Polska honorująca swoją tysiącletnią, zakorzenioną w chrześcijaństwie tożsamość, kulturę i tradycję. Ci mężni kapłani katoliccy, ale też duchowni innych wyznań chrześcijańskich mieli szczególny udział w sukcesie przemian demokratycznych – których początkiem, istotą i główną siłą napędową był przecież stan serc i umysłów szerokich rzesz Polaków.
Niezmiernie ważną rolę odegrali ci, którzy za swoją niezłomność zapłacili życiem. Niektórzy zginęli z rąk najeźdźców, jak św. Maksymilian Kolbe, męczennik z Auschwitz, księża Jan Krenzel i Teodor Walenta zgładzeni przez Sowietów czy ksiądz Stanisław Dobrzański, proboszcz parafii Ostrówki, zamordowany w roku 1943 przez nacjonalistów ukraińskich. Byli to również bohaterscy kapelani żołnierzy I i II konspiracji, kapłani tej miary, co bł. ojciec Michał Czartoryski, księża Władysław Gurgacz i Stefan Niedzielak, a także duszpasterze środowisk opozycji demokratycznej oraz upominających się o wolność robotników, uczniów i studentów – a więc bł. Jerzy Popiełuszko, księża Stanisław Suchowolec, Sylwester Zych i inni. Nazistowscy i komunistyczni kaci sądzili, że uśmiercenie tych kapłanów oznaczało koniec lub znaczące osłabienie ich oddziaływania na dusze i sumienia Polaków. Stało się dokładnie odwrotnie. Te męczeńskie świadectwa wierności Bogu i Polsce nigdy nie będą zapomniane.
Dzisiaj w miejscu, które tak silnie związane jest z historią zmagań o Polskę niepodległą, w nieco ponad miesiąc po wyniesieniu na ołtarze Prymasa Tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego, otrzymują odznaczenia państwowe duchowni, którzy położyli wybitne zasługi dla Ojczyzny oraz dla wspólnoty wierzących. Ekscelencje, Czcigodni Księża, proszę o przyjęcie uroczystych gratulacji. W imieniu wolnej Rzeczypospolitej z serca dziękuję za Waszą prawość, poświęcenie i hart ducha. Za msze święte w intencji Ojczyzny i płomienne, krzepiące kazania, za towarzyszenie ludziom Solidarności, a szczególnie strajkującym, internowanym, uwięzionym i prześladowanym. Dziękuję za udzielanie schronienia działaczom antykomunistycznym, użyczanie pomieszczeń parafialnych twórcom prasy podziemnej i autorom niezależnych koncertów, spektakli i wykładów, za ich wspieranie w wymiarze duchowym, materialnym i organizacyjnym. Proszę o przyjęcie wyrazów najwyższego uznania za inspirującą, nieugiętą postawę w obliczu szykan i nacisków komunistycznej policji politycznej. Dziękuję też za opiekę nad harcerzami, za wytrwałą, odważną obronę praw wierzących w miastach i na wsiach, za otwartość i serce wobec tych, którzy, choć odlegli od wiary, włączali się w patriotyczne inicjatywy – oraz za wszelkie inne dobro, które wyświadczyliście i do dzisiaj ofiarowujecie swoim bliźnim.
Serdeczne podziękowania i wyrazy szacunku składam osobom odbierającym odznaczenia przyznane pośmiertnie. Nie ma już wśród nas postaci polskiego Kościoła tej miary, co śp. ksiądz biskup Kazimierz Ryczan, były ordynariusz kielecki czy śp. księża Franciszek Karabuła, Bogdan Jaworek, Alfred Mąka i Józef Schabowski. Pozostanie jednak wdzięczna pamięć o ich godnej postawie w chwili ciężkiej próby, jaką przechodziła Polska, a wraz z nią polski Kościół. Cześć Ich pamięci!
Szanowni Państwo, wręczone dzisiaj odznaczenia są znakami uznania i wdzięczności naszej wspólnoty obywatelskiej. Wyrażam nadzieję, że przypomną one zasługi tych, którzy je otrzymali, ale też dokonania całego polskiego duchowieństwa w zmaganiach o Rzeczpospolitą wolną, solidarną i sprawiedliwą. Raz jeszcze proszę Uhonorowanych o przyjęcie serdecznych gratulacji i gorących pozdrowień.
Z wyrazami szacunku
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Duda