Kiedy podczas II wojny światowej naziści rozpoczęli masową eksterminację ludności żydowskiej, wielu polskich sąsiadów i przyjaciół pośpieszyło Żydom z pomocą. Zwykli ludzie pomagali im, np. przewożąc do bezpiecznego miejsca, przekazując żywność lub udzielając schronienia. Udzieloną pomoc ukrywali w trakcie wojny, kiedy groziła im za to kara śmierci, oraz przez kilkadziesiąt kolejnych lat, w czasach komunizmu.
Według Szymona Datnera, głównie dzięki pomocy Polaków Holocaust przeżyło ok. 100 tysięcy Żydów. W pomoc dla jednej osoby zwykle zaangażowanych było od kilku do kilkunastu osób.
Instytut Yad Vashem przyznał medal „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata” ok. 280 mieszkańcom województwa świętokrzyskiego, zaangażowanym w pomoc Żydom. To jednak niewielka część wszystkich osób, które udzielały pomocy.
„Polacy ratujący Żydów” to audycja poświęcona lokalnym bohaterom, którzy pomagali innym z narażeniem życia własnego i swoich rodzin. W każdym odcinku przybliżamy wybrane historie rodzin, które udzielały pomocy. Każda z nich jest opatrzona komentarzem historyków, m. in.: Ewy Kołomańskiej z Muzeum Wsi Kieleckiej i dr Tomasza Domańskiego z Delegatury IPN w Kielcach.
Posłuchaj pierwszego odcinka:
English version:
During World War II the Nazis began the mass extermination of the Jewish population. This was when many Polish neighbours and friends aided Jews – ordinary people offered their help in transporting those in danger to a safe place, provided food and shelter. Not only was this help concealed during the war times, when people risked their lives. For dozens years after, during the communist era this information could not come out in the open.
According to Szymon Datner, about 100,000 Jews survived the Holocaust mainly thanks to Poles’ help. Several people were usually involved in helping just one person.
The Yad Vashem Institute recognised about 280 Świętokrzyskie Province’s residents who helped Jews and awarded them with the „Righteous Among the Nations” honours. However, this is just a fraction of those who offered their help to Jews.
The „Poles Saving Jews” radio program is dedicated to the local heroes – those who were brave enough to risk their own lives and lives of their families. Each episode is a story of a family that came in aid. The whole is complemented with historians’ commentary – Ewa Kołomańska from the Museum of the Kielce Region Countryside and the Ethnographic Park and Tomasz Domański PhD. from the Kielce branch of the Institute of National Remembrance.
Listen to the first episode: